GÜMRÜKTE PRATİK BİLGİLER

2 Ocak 2022

GÜMRÜKTE PRATİK BİLGİLER

GÜMRÜKTE PRATİK BİLGİLER
Gümrük mevzuatımızda fiilen 8 adet rejim kullanılmaktadır.
Gümrük idareleri, karar alabilmesi için kendilerine ulaşan talep doğrultusunda 30 gün içinde karar alırlar.
Gümrük İdarelerinde alınan kararlar derhal uygulanır.
Kişiler gümrük idarelerinden gümrük mevzuatının uygulanması hakkında bilgi talep edebilirler.Bilgiler, talep edene ücretsiz olarak verilir.
Gümrük Mevzuatına göre belge ve bilgileri gümrük kontrolü amacıyla 5 yıl süre ile saklamak zorundadırlar.
Özet beyan, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmesinden önce verilir.
Eşya konulduğu ilk yerden gümrük idarelerinin izni olmaksızın kaldırılamaz.
Geçici depolama ve Gümrüklü antrepolar farklı yerlerdir.
Gümrük idareleri, eşyanın tesliminden sonra ve beyannamedeki bilgilerin doğruluğunu saptamak amacıyla, eşyanın ithal veya ihraç işlemlerini veya sonraki ticari işlemlere ilişkin ticari belge ve verileri kontrol edebilirler.
Serbest dolaşıma girişi; ticaret politikası önlemlerinin uygulanması, eşyanın ithali için öngörülen diğer işlemlerin tamamlanması ve kanunen ödenmesi gereken vergilerin tahsili ile mümkündür.
Nihai Kullanım Serbest dolaşıma giriş rejiminin alt uygulamasıdır.
Transit rejimine tabi eşya,varış gümrük idaresine kadar muayene edilmeksizin ve gerektiğinde mühür altına alınarak veya memur eşliğinde sevk edilir.
Gümrük antrepo rejimi eşyanın süre sınırı olmadan beklediği yerlerdir.
Dahilde İşleme Rejimi yurt içinde işleme faaliyeti yapılması ardından ihracatın gerçekleşmesine denilmektedir.
Hariçte işleme rejimi yurt dışından işleme faaliyetlerinin toplamıdır.
İhracat rejimi, serbest dolaşımda bulunan eşyanın ihraç amacıyla Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkışına ilişkin hükümlerin uygulandığı rejimdir.
Serbest dolaşımda bulunan eşya, üç yıl içinde yeniden serbest dolaşıma girmesi halinde ve beyan sahibinin talebi üzerine, ithalat vergilerinden muaf tutulur.
Gümrük idarelerinde verilen para cezaları idari para cezalarıdır.
Kaçakçılıkla Mücadele kanuna göre verilen cezalar adli para cezalarıdır.
Gümrük Mevzuatına göre belirli koşulları sağlayan firmalara ihracatta Mavi hat yetkisi verilebilir.
Gümrük Mevzuatına göre belirli koşulları sağlayan firmalara ithalat ihracatta yeşil hat yetkisi verilebilir.
Mavi hat yetkisi almak isteyen firmalar devir birleşme kısmi bölünme olması halinde 2 yıl faaliyette bulunma şartı aranmaz.
Tarife önlemi gümrük vergileri konulması anlamına gelir.
Tarife dışı önlemler ise damping,Sübvansiyon,Emy anlamına gelir.
Menşe belirleme esası eşyaya sorular sorularak yapılması teamüller gereği yapılır.
Tercihli menşe kuralları ilgili anlaşma ve yönetmelik kapsamında belirlenir.
Denizyolu ve havayolu taşımacılığında, eşyanın boşaltılacağı gümrük idaresine ulaştığında taşıma aracının varışını bildirir.
Beyannamede imzası bulunan kişiler cezai hükümlerin uygulanması açısından beyannamede belirtilen bilgiler ile beyannameye ekli belgelerin doğruluğu ve ilgili rejimin gerektirdiği bütün yükümlülüklere uyulmasından sorumludur.
Kırmızı hat; eşyanın muayenesi ile birlikte belge kontrolünün de yapıldığı hattır.
Sarı hat; muayeneye gerek görülmeksizin eşyaya ait beyanname ve eklerinin doğruluğunun ve birbiriyle uygunluğunun kontrol edildiği hattır.
Mavi hat; Bakanlıkça belirlenen onaylanmış kişi statüsüne sahip kişilerin ihracatta yararlandığı, eşyanın çıkış işlemlerinin tamamlanmasından önce belge kontrolüne veya muayeneye tabi tutulmadığı hattır.
Yeşil hat; eşyanın belge kontrolüne veya muayeneye tabi tutulmadığı hattır.
Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikası sahipleri adına tescilli beyannamelere ilişkin kontroller öncelikli olarak yapılır.
Diğer kurum kontrolleri Tse,Tareks,Tarım vb kontrollerdir.(GY181)
Eşyanın muayenesi kapların cins, marka, numara ve adetlerini, eşyanın vergiye esas olan ağırlık ve diğer ölçüleri ile gümrük tarife istatistik pozisyonu, menşe ve kıymetine ilişkin beyanın doğruluğunun tespitini kapsar.
Özel kanunlar gereğince Türkiye'ye ithali belli kurum ve kuruluşlara bırakılan eşya, ancak bu kurum veya kuruluşlar veya bunların yetki verdiği kurum veya kuruluşlarca ithal edilebilir.
Bakanlar Kurulunca belirlenen, nihai kullanımı nedeniyle indirimli veya sıfır vergi oranı uygulamasına tabi eşyanın, öngörülen amaçlarla kullanılması halinde gümrük vergisi alınmaz veya normalde uygulanan gümrük vergisi oranından daha düşük vergi oranı uygulanır.
Transit rejimi aktarma rejimidir.
Tarife kelimesi Tarif bin marifden gelmektedir.
İlk Gümrük vergisi Suriyenin palm şehrinde tahsil edilmiştir.
Gümrükte Teminatın nakit olarak alınmış olması durumunda, faiz uygulanmaz.
Genel antrepo: Eşyanın konulması için herkes tarafından kullanılabilen gümrük antrepolardır.
Özel antrepo: Yalnız antrepo işleticisine ait eşyanın konulması amacıyla kurulan gümrük antrepolardır.
Toplu teminat sisteminde, bir kişinin bir gümrük idaresine her türlü gümrük işlemlerine ilişkin vermiş olduğu teminattır.
İthalat bedellerinin ödenmesi, kambiyo mevzuatı hükümlerine tabidir.
Eski, kullanılmış, yenileştirilmiş, kusurlu (defolu) ve yatık (zamanla dayanıklılığını yitirmiş) eşyanın ithali izne tabidir.
ihracatı yasak olan doğal çiçek soğanları,Salep,Odun,Sığla,Yalankoz,Datça hurması ihracatı yasaktır.
Kesin satışı daha sonra yapılmak üzere yapılan ihracat Konsinye ihracattır.
Yolcu beraberi her bir yolcu için toplam gerçek kıymeti 430 Avro'yu geçmeyen eşya için uygulanır. Ancak, 15 yaşından küçük yolcular için bu miktar 150 Avro olarak uygulanır.
Türkiye'de gömülü bulunan yabancı ülkelerin savaş kurbanlarının mezarlıkları, mezarları veya anıtlarının inşası, bakımı ya da süslenmesi için serbest dolaşıma sokulan eşyaya muafiyet tanınır.
Görme engellilerin eğitsel, bilimsel veya kültürel gelişimlerine yönelik olmak üzere özel suretle imal edilmiş eşyaya muafiyet tanınır.
Gümrük Cezaları için Gümrük idaresine uzlaşma talep edebilirsiniz.
Zor durumda olan şirketler için Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirinden ZD1 raporu alınarak gümrük alacakları ertelenebilir.
Gümrük mevzuatı kapsamında gümrükte bekleyen mallarınız için gümrüğe terk edebilirsiniz.
ATA kısaltması; Fransızca “Admission Temporaire”, İngilizce “Temporary Admission” kelimelerinin ilk harflerinin birleştirilmesiyle geçici kabul anlamına gelen bir sözcüktür.
Dahilde işleme rejimi kapsamında %10 indirimli teminat hakkını kullanabilirsiniz.
CE İşareti malların serbest dolaşımını sağlayabilmek amacıyla Avrupa Birliği'nin, 1985 yılında oluşturduğu"Yeni Yaklaşım" çerçevesinde uygulanan bir sağlık ve güvenlik işaretidir.
Bedelsiz ithalat; bedeli için döviz transferi yapılmadan yurt dışında elde edilen ve yurda getirilmesi mecburi olmayan dış kazanç ve tasarruflarla satın alınan bazı şahsi ve ticari mahiyette eşyanın yurda ithalidir.
İhtisas Gümrüğü uygulaması uzmanlaşmış gümrük idarelerinin deneyimlerinden yararlanmak amacıyla kurulmuştur.
Supalan işlemi İthal edilen malın araç değiştirmeden ve boşaltılmadan alıcıya teslimidir.
İhracat beyannamelerinin iptal edilebilmesi için, ihracat beyannamesinin BİLGE Programı Detaylı Beyan modülünde veya NCTS uygulamasında tescil edilmiş bir transit beyannamesinde yahut BİLGE Programı Özet Beyan modülünde tescil edilmiş bir çıkış bildiriminde veya özet beyanda açma yapılmamış ve "çıkabilir" statüde olması gerekmektedir.
Gümrüklerde teminat mketupları e-teminat olarak verilmesi gerekmektedir.
Gümrük Yönetmeliğinin 181 inci maddesi çerçevesinde gerçekleştirilen kontroller eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine girişinde veya gümrük beyannamesinin tescil işlemi öncesinde ya da gümrük yükümlülüğünün sona ermesinden sonraki aşamalardan yalnızca birinde ve gümrük idaresinin koordinasyonunda yapılmaktadır.
Türkiye Gümrük Bölgesine girişinde ilgili kurumca yapılacak kontrol sonucunda eşyanın girişinin uygun görülmemesi halinde, uygun görülmeyen eşyanın taşıttan indirilmeksizin mahrece iade edilir veya ilgili kurumun uygun görüşü ile üçüncü bir ülkeye transit edilir.
ihraç eşyasının cinsine, niteliklerine ve ihracatın özelliğine göre ihracatın daha kolay yapılmasını sağlayacak usul ve esasları belirleme konusunda Bakanlığımıza verdiği yetki çerçevesinde, ülkemiz ekonomisi açısından ihracatın taşıdığı önem dikkate alınarak, kuvvetli şüphe veya ihbar halleri saklı kalmak koşuluyla, ihraç eşyasını kimyevi tahlile göndermeden işlem yapılması, ihraç eşyasının tahlile tabi tutulması halinde ise gerekli numune alındıktan sonra analiz sonucu beklenmeden, Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğünün 2013/3 sayılı Genelgesinde belirtilen "ertelenmiş kapatma" işlemine tabi tutulmak suretiyle yapılır.
Türkiye Cumhuriyeti topraklarına fiilen bir eşya ithal edilebilmesi için serbest dolaşım (Serbest kullanım hakkı) kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesine gelen eşyanın serbest dolaşıma girişi; ticaret politikası önlemlerinin uygulanması, eşyanın ithali için öngörülen diğer işlemlerin tamamlanması ve kanunen ödenmesi gereken vergilerin tahsili ile mümkündür.
ihracat beyannamesinin 10 kalemden fazla ve azami FOB 25.000 ABD Doları bedelle düzenlendiği haller ile promosyon amaçlı olarak yurt dışına bedelsiz ihraç edilen ve çok sayıda kalemden oluşan eşyanın ihracat gümrük işlemlerinin seri şekilde sonuçlandırılmasına yönelik olarak ve beyan sahibinin talebi halinde İhracat beyannamesi kapsamında yer alan ve aynı fasılda sınıflandırılan kalemler bu fasıldan ve tek kalem olarak miktar bakımından en fazla olanının sınıflandırıldığı GTİP'ten beyan edilecektir.( Bu durumda 3065 sayılı KDV Kanununun 11 ve 12 nci maddeleri çerçevesinde ihracatçıya iade edilen KDV, bu Genelgenin 2-(ç) maddesinde belirtilen ihracat iadesinden veya ihracata yönelik devlet yardımlarından yararlanan eşya kapsamında değerlendirilmeyecektir)
İhracatta, “46.İstatistiki Kıymet” in kutusunun alt kısmına “İHRACAT-FOB USD DOLARI” ithalatta ise “İTHALAT-CIF USD DOLARI” uyarıcı not yazılması cari açığın hesaplanmasında dikkate alınmaktadır.
Denizyolu ile bir Türk limanına getirilen akaryakıt ürünlerinde taşıtüstü işleme izin verilmez, eşya antrepoya alınır ve yapılacak tahlilden sonra transitine izin verilir.
KKTC plakalı taşıma araçları ile yüklerinin Türkiye’ye giriş veya Türkiye üzerinden transit geçişinde teminat aranmaz.
Karayolu Taşıma Yönetmeliği kapsamında yurtiçindeki bir gümrük idaresinden diğer gümrük idareleri ile serbest bölge ve gümrüklü antrepolara taşınacak serbest dolaşıma girmemiş eşyanın taşınmasının uluslararası ve yurtiçi eşya taşımacılığı (C türü, L2 ve M3) yetki belgelerine ilave olarak, yurtiçi eşya taşımacılığı (K türü, L1, M1, M2, N ve P türü) yetki belgeleri sahibi taşımacılara ait taşıtlarla da yapılabilmesi mümkündür.
Serbest bölgelerde yerleşik firmaların serbest bölge işlem formunda demirbaş olarak kayıtlı eşyasının tamir ve bakım amacıyla dahilde işleme rejimi kapsamında sözlü beyan ile geçici ithal edilmek istenilmesi halinde, yükümlüden ayrıca dahilde işleme izni talep edilmez, izne ilişkin tüm işlemler sözlü beyan formu üzerinden gerçekleştirilir. Tamir ve bakım işlemi yapılan söz konusu eşyanın ülkemizden serbest bölgeye yeniden ihracında yine sözlü beyanda bulunulur.
Tamir için gönderilen eşyanın tamirinin mümkün olmaması nedeniyle tamir için gönderilen eşya ile aynı teknik özelliklere sahip yeni bir eşyanın gönderilmesi durumunda, bahse konu eşya için garanti kapsamında olsun olmasın serbest dolaşıma giriş rejimi hükümleri uygulanır.
Tamir amaçlı hariçte işleme izninin verilebilmesi için, eşyanın tamir edilebilir durumda olduğunun gümrük idarelerince tespiti gerekir. Gümrük idaresince, eşyanın tamir edilebilir olduğunun tespit edilememesi halinde, söz konusu eşyanın bakım ve onarımı ile sorumlu yetkili servisinden alınacak teknik rapor veya sanayi odası veya ticaret ve sanayi odasından alınacak belgenin gümrük idaresine ibraz edilmesi gerekir.
Finansal kiralama yoluyla yapılacak ihracatta süre, Gümrük Kanununun 168 inci maddesinde belirtilen 3 yıllık süreyi aşamaz. Ancak bu süre, bitiminden önce başvurulmak kaydıyla, ilgili gümrük müdürlüğünce finansal kiralama sözleşmesinde belirlenen süre kadar uzatılır.
Bağlayıcı Tarife Bilgisinden hak sahibi olmayanların yararlanabilir.
BTB, talep edene ücretsiz olarak verilir. Bununla birlikte, özellikle eşyanın kimyevi tahlili veya ekspertizi ya da talep edene geri gönderilmesi nedeniyle gümrük idarelerince yapılan masraflar talepte bulunan tarafından karşılanır.
4458 sayılı Gümrük Kanunun 46 ncı (20 ila 45 gün süreleri) maddesinde belirtilen süreler içerisinde gümrükçe onaylanmış bir işlem ve kullanıma tabi tutulmayan eşyalar Yükümlülerin CIF %1 ödeyerek beyanda bulunma süresinin uzatılması hakkından bir defaya mahsus yararlandırılır.
Avrupa Birliği ülkelerinden A.TR Dolaşım Belgesi ile gelmesi durumunda, tercihli olmayan menşe statüsünü ispatlayan Menşe Şahadetnamesinin yerine tercihli menşe statüsünü ispatlayan belgelerin kullanılması mümkün bulunmamaktadır.
Menşe Şahadetnamesi” eşyanın tercihli olmayan menşe statüsünü kanıtlayan bir belge iken “Tedarikçi Beyanı” ve “Uzun Dönem Tedarikçi Beyanı” ’’eşyanın tercihli menşe statüsünü kanıtlayan belgelerdir.
Referans fiyat eferans/veri fiyat bilgileri, gümrük idareleri tarafından ithal eşyasının gümrük kıymetine esas değerler olarak kullanılmamakta, kıymet tespitinde gümrük idaresinin beyanın gerçekliği ve doğruluğu konusunda yapılacak incelemede yol gösterici mahiyette kullanılmaktadır.
Gümrük Kıymeti araştırılması yapılacak eşyanın Kıymet araştırmasına gidilecek eşyanın kıymetinin düşük olmasına yönelik ekonomik gerekçeler bulunmalı (eşyanın yüksek gümrük vergisine veya özel tüketim vergisine tabi olması gibi) ve aynı veya benzer eşyanın gümrük kıymetinin beyan edilen eşyanın gümrük kıymetinden en az %10 oranında yüksek olmalıdır.Beyan edilen eşyanın katma değer vergisi dışında diğer ithalat vergilerine tabi olması gerekir. Kıymet araştırmasına gidilmesi için KDV tek başına yeterli sebep değildir. Bununla birlikte, sadece KDV yönünden kıymet araştırmasına gidilebilmesi için, beyan edilen eşya kıymetinin gerçeği yansıtmadığına ilişkin ciddi şüphe veya emarelerin bulunması gerekir.
Gümrük Kıymet araştırılması durumunda Beyana göre hesaplanan vergiler toplamı 5.000 TL'yi aşmayan eşya için yurt dışından bilgi talebinde bulunulmaz. Ancak, araştırma konusu eşyanın birden fazla beyanname ile ithal edildiği durumlarda, hesaplamada bunlar toplu olarak dikkate alınır.
Bilgisayarlarda kullanılan veri ya da komut yüklü bilgi taşıyıcılarının ihracat için gümrük idaresine beyan edilmesi durumunda gümrük beyannamesinde sadece veri ya da komutların içinde yer aldığı taşıyıcı ortamın (CD, DVD, flashdisk, harddisk gibi elektronik ortamlar ve basılı kağıt ortamlar) gümrük kıymeti yer alacak olup veri ya da komutların gümrük kıymeti, Gümrük Kanununun 1 inci maddesi kapsamında olmadığından beyan edilmeyecektir.
Dahilde İşleme Rejimi kapsamında ithal edilen eşya söz konusu Tebliğler ekinde yer alan atık ve metal hurdalar ise bahse konu eşyanın ithalatı esnasında çevre katkı payı ödenmesi halinde, söz konusu atık/hurdanın işlenmesi sonucu yine mezkur tebliğler ekinde yer alan atıklar ve hurdaların ikincil işlem görmüş ürün olarak elde edilmesi ve bu ürünün serbest dolaşıma girişinde ikinci kez çevre katkı payının ödenmemesi gerekmektedir.
Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu Hakkında 6 Sıra No.lu Tebliğde, kabul kredili, vadeli akreditif ve mal mukabili ödeme şekillerine göre yapılan ithalatların kaynak kullanımını destekleme fonu (K.K.D.F) kesintisine tabidir.
K.K.D.F kesintisine tabi olmayan ödeme şekillerine göre gerçekleştirilen ithalatta mal bedelinin, proforma fatura veya kesin satış faturası tarihine bakılmaksızın serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil tarihinden önce (bu tarih dahil) ilgili bankaya yatırılması ve ilgili banka tarafından da bu bedelin ihracatçıya transferinin en geç iki iş günü içinde tamamlamış olması gerekmektedir.
İstisnai kıymet yoluyla beyan yapılan hallerde, tamamlayıcı beyanın gümrük idaresine verilmesi gerektiği süreden sonra istisnai kıymete ilişkin ödemenin yapılması durumunda,KKDF kesintisi yapılacaktır.
Bedelin ithalden önce ödendiği uluslararası ticarette kullanılan ödeme şekillerinden "peşin", "akreditifli" ve "vesaik mukabili" ödeme şekilleri ise K.K.D.F kesintisine tabi olmamaktadır.
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararın 2 nci maddesinde belirlenen kıymetli taşların Borsa İstanbul A.Ş.’de işlem görmek üzere kabul kredili, vadeli akreditif ve mal mukabili ödeme şekillerine göre ithalatında Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu kesintisi oranı % 0 (sıfır)
88/12944 sayılı Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu Hakkında Kararın 3/1-d maddesi gereğince; Kabul kredili, vadeli akreditif ve mal mukabili ödeme şekline göre yapılan ithalatta % 6 oranında KKDF kesintisi yapılmaktadır.
Bağlı muamele veya takas,Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yapılan ithalat ve bu belge kapsamında kullanılan 2 yıldan uzun vadeli krediler,Petrol, (petrol mahsulleri dahil), gübre, gübre hammaddesi, buğday, arpa ithalatının finansmanı amacıyla kullandırılacak krediler ve ithalat işlemleri,İhracatın, (İhracatı teşvik belgesi ve vergi, resim ve harç istisnası belgesine bağlanmış ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler dahil) finansmanı amacıyla kullanılan krediler ve ihracatı teşvik belgesi ile dahilde işleme izin belgesi kapsamında yapılan ithalatta oranlar %0 olarak uygulanır.
Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararın 7 nci maddesi uyarınca, İstanbul Altın Borsasında işlem görmek üzere anılan Kararın 2 nci maddesinde belirtilen özelliklere sahip işlenmemiş kıymetli madenlerin ithalinden ve
Petrol (petrol mahsulleri dahil), gübre, gübre hammaddesi, buğday ve arpa ile buğday ve arpanın Dahilde İşleme Rejimi kapsamında yurt içinde işlenmesi sonucu elde edilen ikincil işlem görmüş ürünlerin ithalatının finansmanı amacıyla kullandırılacak krediler ve ithalat işlemlerinden Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu kesintisi yapılmaz.
Ata karnesi kapsamında sayılmamış fakat Ata karnesi ile gelmiş eşyalar için 4458 sayılı Gümrük Kanununun 133 üncü maddesi uyarınca her ay için ithalat vergilerinin % 3'ünün tahsili ile bakiye tutar için de ATA Karnesinin teminat olarak kabulü gerekmektedir.
Yolcuların yolcu salonlarında yeşil hattan geçmeyip doğrudan gümrüğe beyanda bulunmaları halinde Eşyanın ticari miktar ve mahiyet arz etmesi ve beyanın da doğru olması halinde, ithalat rejimi hükümleri çerçevesinde işlem yapılması,gerekir.
Yolcuların, gümrük mevzuatına göre kişisel ve hediyelik eşya kapsamı dışında olup beyanlarına aykırı olarak üzerlerinde, eşyası arasında veya taşıma araçlarında çıkan ya da başkasına ait olduğu halde kendi eşyasıymış gibi gösterdikleri eşyanın gümrük vergileri iki kat olarak alınır ve eşya sahibine teslim edilir. Gümrük vergileri ödenmediği takdirde, eşya gümrüğe terk edilmiş sayılır.
Dore külçe altın ve düşük ayarlı külçe altının da külçe altın kapsamında KDV den muaftır.
İthalat bedellerinin ödenmesi, kambiyo mevzuatı hükümlerine tabidir.
Eski, kullanılmış, yenileştirilmiş, kusurlu (defolu) ve yatık (zamanla dayanıklılığını yitirmiş) eşyanın ithali izne tabidir.
Endonezya, İran, Malezya, Nijerya ve Pakistan menşeli bu ürünün tercihli vergi oranlarından yararlanabilmesi için D-8 Üyesi Devletler Arasında Tercihli Ticaret Anlaşması Çerçevesindeki Ticarette Eşyanın Terchli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelik" ekinde yer alan D-8 Menşe İspat Belgesinin ibraz edilmesi gerekmektedir.
Et ve et ürünleri, çay, muz, tütün ve tütün ürünleri, alkollü içki, mısır, cin mısırı, ceviz, badem, antep fıstığı ve yer fıstığı) antrepolara konulması durumunda eşyadan alınması gereken teminatın, eşyaya ilişkin gümrük vergilerinin %50'si kadar olması gerekir.
Korunmaları, soğuk hava depolarında olduğu gibi özel tertibat gerektiren bu eşya, eşyanın niteliklerine ve yapılacak faaliyetin özelliklerine uygun özel düzenek ve yapılara sahip genel veya özel antrepolara konulması zorunludur.
Borsaya tabi maddelerin en az miktarları üzerinde yapılan alım satım muamelerinin (ithalat, ihracat, alım satım) borsalara tescili zorunludur. Tescil işleminin yapılabilmesi için alıcı ve satıcıdan en az birinin borsaya kayıtlı olması gerekmektedir. Borsaya kayıtlı olmayan üyelerin tescil işlemleri ise borsa ajanlarına vekalet vermeleri durumunda borsa ajanları tarafından yapılmaktadır. Tescil işlemi, alım satım muamelesinin gerçekleşmesinden itibaren en geç otuz gün içinde tescil ettirilir. Bu süre içinde tescil zorunluluğunun yerine getirilmemesi durumunda tescil ücreti yüzde elli fazlasıyla tahsil olunur. Tescil Ücretini borsa meclisi belirler. 01.01.2013 tarihinden itibaren Tescil ücretinin oranı, malın alım satım değeri (KDV'siz tutar) üzerinden binde birdir (%0,1). İhracat tescillerinde tescil ücreti alınmaz.
Dahilde işleme izni kapsamında ham bağırsaktan asorti edilmiş bağırsak elde işlemi için fire oranının ADET üzerinden %5 fire olarak hesaplanması ve ihtiyaç halinde bunun ilgili Sanayi Odasından alınacak ekspertiz raporu ile de tevsik edilmesi gerektiği bildirilmiş ve asıl işlem görmüş ürün dışında kalan ekonomik değeri olmayan ürünlerin ikincil işlem görmüş ürün olarak değerlendirilmemesi gerektiği bildirilmiştir.
Bitki Karantinası Yönetmeliği tarımsal amaçlı palmiye bitkisinin yurda girmesi yasaktır.Bu ürün gümrük statüleri değişmeden muhafazalı frigorifik ve kapalı konteynır taşıma araçları ile transit edilebilir. Hiçbir şekilde indirme, boşaltma ve aktarma işlemine tabi tutulamaz.
Dahilde işleme rejimi kapsamında elde edilen ikincil işlem görmüş ürünlerin serbest dolaşıma girişinde Kayıt Belgesinin gümrük idarelerince aranmaktadır.
İhracatı yapılmış tekstil ürünlerinin geri gelmesi durumunda İthalat kayıt belgesi aranmaktadır.
Tohum İthalatı Uygulama Genelgesi" kapsamında Tarım ve Orman Bakanlığınca düzenlenen "ithalat ön izin yazısı"nın ilgili gümrük idaresine ibraz edilmesi halinde söz konusu gümrük vergisi %15 olarak uygulanır
İthalat Rejimi Kararı VII Sayılı Liste de yer alan tabloda gümrük tarife istatistik pozisyonu ve isimleri belirtilenlerin, aynı tablonun "Üretimi Gerçekleştirilecek Nihai Ürün" sütununda ilgili maddenin karşısında gösterilen ürünlerin imalinde kullanılmak kaydıyla ithal edilmesi halinde gümrük vergisi karşısında gösterilen oranda uygulanır ve bu halde gümrük mevzuatının nihai kullanıma ilişkin hükümlerine tabidir. Bu fıkra kapsamı eşyaya ek mali yükümlülük uygulanmaz .
Menşe esaslı ticaret politikası önlemlerine (Damping, Kota, Koruma ve ülke bazlı Gözetim), ilave gümrük vergisine veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yükümlülüklere tabi eşyanın serbest dolaşıma girişinde önlemin, ilave gümrük vergisinin veya mali yükümlülüklerin uygulanmaması için eşyanın söz konusu uygulamalara tabi ülke menşeli olmadığını tevsik etmek üzere menşe ülkenin veya ihracatçı ülkenin yetkili makamlarınca düzenlenmiş olan MENŞE ŞAHADETNAMESİ ibraz edilir
Antrepo rejimine tabi tutulmuş 2. ve 16. fasılda yer alan KIRMIZI ET (konserve edilmiş olanlar hariç), MUZ, ÇAY, TÜTÜN ve TÜTÜN ÜRÜNLERİ, ALKOLLÜ İÇKİ (04.04.2018/ 33330888 sayılı yazı ile Alkolli içki için durdurma kararı vardır) ve KONSERVE BALIK cinsi eşyanın antrepo rejimine tabi tutulmalarını müteakip yeniden bir iç gümrüğe veya yurt dışına transit rejimi altında taşınmasına izin verilmemektedir.
Rusya Federasyonu’na yapılacak taze sebze ve meyve ihracatında daha önce düzenlenen "Sağlık Sertifikası" yerine bundan böyle her parti ürün için "İnsan Tüketimine Yönelik, Rus Yasal Normlarına Göre Rusya Federasyonu’na Türkiye Cumhuriyeti’nden Gönderilmesi Hedeflenen Bitkisel Ürünler İçin Güvenlik Sertifikası"düzenlenir.
Rusya’ya yönelik yaş meyve ve sebze ihracatı yapan Ticari Kalite Denetim Belgesi sahibi firmalardan da DTS Denetmenleri tarafından düzenlenmiş Kontrol Belgesinin aranması, Kontrol Belgesi bulunmayan ürünlerin ihraç edilmesine izin verilmemektedir.
Endonezya, Ukrayna ve Vietnam menşeli olanların A.TR dolaşım belgesi eşliğinde ithal edilmesi halinde telafi edici vergi olarak,"Diğer Ülkeler (DÜ)" gümrük vergisi ile "Gelişme Yolundaki Ülkeler" gümrük vergisi arasındaki fark kadar ek mali yükümlülük tahsil edilir.
Gümrük Yonetmeliginin Yanlış izahat verilmesi başlıklı 580/A maddesi “(1) Yükümlüler, gümrük idarelerinden gümrük mevzuatının uygulanması hakkında Kanunun 231 inci maddesinin beşinci fıkrası bağlamında izahat talep edebilirler. Gümrük idaresi tarafından yükümlüye yazı ile yanlış izahat verilmiş olması hâlinde Kanunun 231 inci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca idari para cezası verilmez ve faiz uygulanmaz.
2009/15481 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 9 no.lu eki kapsamında yolcular iki takvim yılında bir adet olmak üzere cep telefonunu yolcu beraberi kişisel eşya statüsünde gümrük vergilerinden muaf olarak serbest dolaşıma sokabilmektedirler.
Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğünün 29.05.2014 tarih ve 21465 sayılı yazısısında;İthal edilmek istenen sap ve samanın hem veteriner hem de bitki sağlığı kontrolüne tabi olması nedeniyle, ülkemize girişinin her ikisine ait ortak Ağrı, Ankara, Antalya, Ardahan (yalnız sınır ticareti kapsamında), Artvin, Balıkesir, Edirne, Hatay, İğdır, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Mersin, Samsun, Şırnak, Tekirdağ, Trabzon ve Zonguldak illerinde yetkilendirilen gümrük idarelerinden yapılabileceği bildirilmiştir.
Et ve süt ürünleri yolcu beraberinde veya posta/hızlı kargo yoluyla (kişisel sevkiyat olarak) Türkiye'ye getirilemez ve Türkiye'ye gönderilemez.
İlaç ham, başlangıç maddeleri, ilaç hammaddeleri üretiminde kullanılan maddeler ile yerli üretimi olmayan ve bu niteliği Sağlık Bakanlığınca onaylanacak kontrol belgesi ve proforma faturalarla belirlenen tıbbi müstahzarlar, Sağlık Bakanlığı' nca tasdikli Kontrol Belgesi ve proforma faturaya istinaden Gümrük Vergisi ve Toplu Konut Fonu' ndan muaftır.
Hayvan sağlığını korumak amacıyla, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca ruhsatnameleri verilmiş bulunan veteriner müstahzarların yapımında kullanılan ve aynı Bakanlıkça ithalatı uygun görülen, ilaç hammaddeleri, yardımcı maddeleri ile veteriner müstahzarlardan yerli imalı bulunmayan veya yerli imalı bulunup da yurt içi ihtiyacını karşılamayan maddelerin ithali gümrük vergisi ile ithalde alınan diğer vergiler ve Toplu Konut Fonu'ndan muaftır.
Doktor tavsiyesi ile kullanan kişilerin, hastalıklarına dair resmi hastaneden alınmış bir raporu veya doktorun önerdiğine dair bir reçeteyi, milli sporcuların ise "Milli Sporcu Belgesi"ni ilgili gümrük idaresine ibraz etmeleri halinde söz konusu ürünleri posta ve hızlı kargo yoluyla getirmelerine izin verilir.
Hızlı Kargo muafiyetinden yararlanabilmek için posta veya hızlı kargo taşımacılığı kapsamında bir tüzel kişiye gelen eşyaya muafiyet uygulanmasında, eşyanın değerinin 22 Avro’yu geçmemesi ve ticari miktar ve mahiyet arz etmemesi;eşyanın bir gerçek kişiye gelmesi, ticari miktar ve mahiyet arz etmemesi ve değerinin 1500 Avro’yu, miktarının diplomatik eşya ve yolcu eşyası hariç olmak üzere brüt 30 kilogramı geçmemesi gerekmektedir.
Hızlı kargo muafiyetinde 430 Avro tutarındaki yolcu beraberi eşya muafiyeti, posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla getirilen eşyaya uygulanmamaktadır.
Posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla yurda getirilen çek ve nakit paraya ilişkin olarak,Yurda getirilen paranın Kambiyo Mevzuatı uyarınca bankalar aracılığıyla transfer edilmesi gereken nitelikte olup olmadığının tespiti yapılır. Çek ve nakit paranın posta idaresi ya da hızlı kargo firması tarafından alıcısına teslimine izin verilmez ve rezerve odasında muhafaza altına alınır.
Hızlı Kargo kapsamında gelen veya giden eşyaların Kırmızı hatta işlem gören taşıma senedi kapsamı eşya mutlak surette geçici depolama yerine alınarak muayene işlemi tamamlanır.
Posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla şahsi tedavide kullanılmak üzere getirilen ilaçların, gümrük memurunca alıcı şahsın hastalığının tedavisiyle ilgili olduğuna kişinin yazılı beyanı ve yapılacak araştırma sonucunda kesin olarak kanaat getirilmesi durumu saklı kalmak üzere, gümrük idaresine belge (sağlık kuruluşundan alınan rapor, doktor raporu veya reçete) ibraz edilmesi koşuluna bağlı olarak, girişine izin verilir.
Cep telefonunun muafen serbest dolaşıma sokulabilmesi için, sadece yolcu beraberi kişisel eşya statüsünde olması gerekmektedir. Dolayısıyla, yolculuk öncesi veya sonrasında gönderilen yolcu beraberi eşya kapsamı dahil olmak üzere, cep telefonunun posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla muafen veya vergileri ödenerek hiçbir surette getirilmesi mümkün bulunmamaktadır.
Hızlı Kargo kapsamında 5324 sayılı Kozmetik Kanununun ikinci maddesi ile kapsamı belirlenmiş olan kozmetik ürünlerinin muaf bir şekilde ithali mümkün bulunmamaktadır.
Alkol ve alkollü ürünler ile tütün ve tütün ürünleri, ısıtılarak ya da yakılarak tüketilenler ve nikotin içersin ya da içermesin tütün mamulünü taklit eder tarzda kullanılan elektronik sigara ve elektronik nargile dahil her türlü mamul ve bu mamullerin tüketiminde kullanılan elektronik cihaz aksam, yedek parça ve solüsyonlarının Kararın 45 ve 62 nci maddeleri kapsamında posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla ithali mümkün bulunmamaktadır.
İhracatta ETGB’de gümrük tarife istatistik pozisyonunun beyanına ilişkin olarak; Teşvik, sübvansiyon veya parasal iadeye ya da ayniyet tespitine konu olan ihracat eşyası için eşya kodu alanında 12’li GTİP girilmesi halinde tescil işlemine izin verilir. Mükelleflerince vergi dairelerine yapacakları KDV iadesi taleplerinin yerine getirilebilmesi için ilgili kalemde eşya kodu alanında 12’li GTİP girilmiş olması zorunludur.
Bebek maması cinsi eşyanın antrepo rejimine tabi tutulmasını müteakip yeniden bir iç gümrüğe veya yurt dışına transit rejimi altında taşınmasına izin verilmeyecektir. Ancak Bu ürünlerin kumanya olarak teslim edilmek istenmesi ya da gümrüksüz satış mağazalarında satılmak üzere mağazanın bağlı olduğu gümrük idaresine sevk edilmesi durumunda transit edilebilecektir.
Dökme alkollü içkilerin İthal Edilemeyecek Ürünler Listesi kapsamındadır.Dökme alkollü içkilerin, alkollü içki kökenli karışım içkilerin, alkollü içki üretiminde kullanılabilecek tarımsal kökenli distilatların ve su, gıda alkolü gibi hammadde veya katkı maddeleri ilavesiyle alkollü içki hazırlanmasında kullanılabilecek konsantre içkilerin serbest dolaşımı ve ithali yapılamaz.
İçki, sigara ile bunların türevlerinin, TIR Sözleşmesi gereğince, Tütün - Alkol TIR karneleri (Model 2) kapsamında taşınması gerekmekle birlikte, uluslararası kefil kuruluş tarafından bu eşyalara ilişkin kefalet halihazırda kabul edilmediğinden bu eşyaların, Tütün - Alkol TIR karneleri kapsamında da taşınmasına izin verilmez.
Yolcu beraberi getirilen tütün ve tütün ürünleri ile alkollü ürünlere gümrük vergilerinden muafiyet hakkı tanınır. Muafiyet hakkı bir ürün için sadece aşağıda karşılığında yazılı miktar kadar kullanılabilir. Muafiyet hakkı 18 yaşından büyükler için uygulanır. (Madde 60, Ek -9)
TÜTÜN VE TÜTÜN ÜRÜNLERİ
Sigaralar 400 adet
Sigarillolar (her biri 3 gr.dan ağır olmayan purolar) 100 adet
Puro 50 adet
Kıyılmış tütün (200 yaprak sigara kağıdı ile) 250 gr.
Pipo tütünü 250 gr.
ALKOLLÜ ÜRÜNLER
Alkol derecesi % 22'yi geçen alkol ve alkollü içkiler 1 lt.
Alkol derecesi % 22'yi geçmeyen alkol ve alkollü içkiler 2 lt.
Serbest dolaşıma giriş ve dahilde işleme rejimi kapsamında denizyolu konteyner taşımacılığı veya havayolu taşımacılığı (Hava yolu taşımacılığı 15.05.2021 tarihinde yürürlüğe girer.) ile Türkiye Gümrük Bölgesine gelen yerli üretimde girdi olarak kullanılabilecek eşyanın ilgili rejime giriş işlemlerinin Türkiye Gümrük Bölgesine gelişinden önce başlanabilmesi için Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğünden Varış Öncesi Gümrükleme İzni alınması gerekmektedir.
Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT) ürün listesindeki bu eşyanın Tercihli Tarifeden faydalanarak ithal edilmesi halinde EUR.1 Dolaşım Sertifikasının ibrazı gerekmektedir. AB den A.TR eşliğinde gelmesi durumunda bile sözkonusu eşyanın Tercihli Tarifeden işlem görmesi mümkün değildir.
Avrupa Birliği Üyesi Ülkeler, EFTA Üyesi Ülkeler, İsrail, Makedonya, Bosna- Hersek, Fas, Batı Şeria ve Gazze Şeridi, Tunus, Mısır, Gürcistan, Arnavutluk, Ürdün, Şili, Sırbistan, Karadağ, Kosova, Güney Kore, Morityus ve Malezya menşeli ithalatta ek mali yükümlülük uygulanmaz.
İstisnai durum ve muafiyetler için 872 sayılı Çevre Kanunun 18 inci maddesine göre;İthaline izin verilen kontrole tabi yakıtların CIF bedelinin %1'i oranında alınacak miktar ÇEVRE KATKI PAYI olarak tahsil edilir. Çevre katkı payının yatırıldığına dair belgenin beyannameye eklenmesi ve gümrük idaresine ibraz edilmesi zorunludur.
Ham petrol; rafınerici veya dağıtıcı veya ihrakiye teslimi lisansı sahipleri ile düşük gravite yerli üretim ham petrol ile karıştırılacak miktarda ham petrol karıştırmak kaydı ile Türkiye'de ham petrol üretimi yapan üreticiler tarafından ithal edilebilir.Miktar ve kullanım alanı itibarıyla ticari nitelik arz etmeyen ve 50 kilogramı (50 kilogram dahil) geçmeyenler hariç olmak üzere ham petrolün ithalat işlemleri; Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca belirlenen ve miktar ölçümleri yapabilecek donanıma sahip gümrük idarelerinden yapılır.
LPG, asfalt ve 5015 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde sayılan ham petrol ve akaryakıt ürünlerinin Türkiye’den yabancı bir ülkeye, yabancı bir ülkeden Türkiye’ye veya Türkiye üzerinden üçüncü bir ülkeye karayolu veya demiryolu ile ithaline, ihracına veya transitine izin verilmez. Ancak 2011/2033 sayılı Kararın 6 ıncı maddesinde bildirilen durumlar karşısında Ticaret Bakanlığı İzin verebilir.
Dahilde İşleme İzni Kapsamı Kıymetli Maden İthali halinde Dahilde işleme izninin, ithal eşyası Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmeden önce alınması gerekmektedir.
Yolcu beraberi hediyelik eşya limiti her bir yolcu için toplam gerçek kıymeti 430 Avro'yu geçmeyen eşya için uygulanır. Ancak, 15 yaşından küçük yolcular için bu miktar 150 Avro olarak uygulanır.
Bedelsiz ithalat; bedeli için döviz transferi yapılmadan yurt dışında elde edilen ve yurda getirilmesi mecburi olmayan dış kazanç ve tasarruflarla satın alınan bazı şahsi ve ticari mahiyette eşyanın yurda ithalidir.
Bedelsiz ithalat yoluyla getirilen şahsi mahiyette eşyalar Motorlu ve motorsuz özel nakil vasıtaları, kullanılmış ev eşyası, işyeri nakli suretiyle getirilen sermaye malları, teknik malzemeler ile büro ve dükkan malzemeleridir.
Bedelsiz ithalat kapsamında yurda getirilebilen motorlu ve motorsuz özel nakil vasıtaları Otomobil ile bunlarla birlikte getirilen römorklar ve karavanlar, motosikletler, özel uçaklar ile diğer eğlence ve spor amaçlı vasıtalarıdır.
Motorsuz özel nakil vasıtaları: Her türlü bisiklet ile kürekli kayıklar ve kanolardır.
Motorlu ticari araçlar ve diğer ticari nakil vasıtalarının bu muafiyet kapsamında getirilmesi mümkün değildir.
Bedelsiz araç ithalatında vergi muafiyetinin kapsamı; Bedelsiz araç ithalinde yalnızca gümrük vergisi muafiyeti söz konusudur. Aracın motor hacmine göre değişen oranda Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) ve KDV serbest dolaşıma girişi sırasında gümrük idarelerince tahsil edilir. Bununla birlikte, veraset yoluyla intikal eden araçların ithalinde gümrük vergisinin yanı sıra ÖTV ve KDV muafiyeti de söz konusudur.
TAREKS: Ürün güvenliği ve teknik düzenlemeler mevzuatı uyarınca yapılan denetim, uygunluk ve izin işlemlerinin elektronik ortamda ve risk esaslı yerine getirilmesi amacıyla oluşturulan web tabanlı uygulamadır.TAREKS kullanıcıları, nitelikli elektronik sertifikaya ya da mobil elektronik imzaya sahip olmak zorundadır.Sistemin kullanılabilmesi için öncelikle firma tanımlanması yapılır ve buna göre kullanıcılar yetkilendirilir. Süre uzatımı, iptal, askıya alma, güncelleme gibi işlemler de sistem üzerinden gerçekleştirilir.
İhracatçı Birlik Onayıİhracat Gümrük beyannamelerinin gümrük idarelerinde işlem görebilmesi için birlik onayından geçmesi gerekir. İhracatçı birlikleri ihraç edilen malın FOB değeri üzerinden %0,05’ten az ve %0,5’den fazla olmamak üzere nisbi aidat tahsil etmektedirler.
Konsinye İhracat: Kesin satışı daha sonra yapılmak üzere yurt dışındaki alıcılara, komisyonculara, ihracatçının yurt dışındaki şube veya temsilciliklerine mal gönderilmesini ifade eder.
Bedelsiz İhracat Karşılığında yurt dışından bir ödeme yapılmaksızın yurt dışına mal çıkarılmasıdır.
Kayda Bağlı İhracat Gümrük beyannamesinin, ihracattan önce İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğince kayda alındığı ihracat şeklini ifade eder.
Ticarette Teknik Engeller (Technical Barriers to Trade) de bir tarife dışı engeldir ancak bunlar arasında ticareti en fazla etkilemektedir. Tarife dışı engellerin %50’ye yakını teknik düzenlemeler ve uygunluk değerlendirmesi işlemlerinden oluşmaktadır.
Gümrük kanunu Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesine giren ve çıkan eşyaya ve taşıt araçlarına uygulanacak gümrük kurallarını belirler .
Serbest Dolaşıma Giriş ile eşyanın serbestçe dolaşması ve menşe kazanması farklı işlemlerdir.
İthalat ve ihracatta 17 ayrı türde gümrük eş etkili vergi mevcuttur.
Eşyanın gümrüğe sunulması" deyimi,yani eşyanın gümrüklü sahaya alınması işlemidir ve eşyanın gümrük idaresine ya da gümrükçe tayin edilen veya uygun görülen herhangi bir yere getirilmesi üzerine, belirlenen usul ve esaslara uygun olarak, gümrük idarelerine yapılan bildirimdir.
Elleçleme" deyimi, gümrük gözetimi altındaki eşyanın asli niteliklerini değiştirmeden istiflenmesi, yerinin değiştirilmesi, büyük kaplardan küçük kaplara aktarılması, kapların yenilenmesi veya tamiri, havalandırılması, kalburlanması, karıştırılması ve benzeri işlemleridir.
Eşyalar İlk konuldukları yerden Gümrük idaresinin izni olmadan kaldırılamaz.
Gümrüklerde iki türlü temsil türü vardır Dolaylı ve Doğrudan temsildir.
Temsilci, doğrudan temsil durumunda başkasının adına ve hesabına hareket eder. Dolaylı temsil durumunda ise kendi adına, ancak başkasının hesabına hareket eder.
Gümrük idareleri, söz konusu talebe ilişkin başvurunun kendilerine ulaştığı tarihten itibaren 30 gün içinde karar alırlar. Verilen kararlar başvuru sahibine yazılı olarak tebliğ edilir.
Eşyanın tercihli olmayan menşei Malın ithalatçısı ve ihracatçısı olan iki ülke arasında bir tercihli ticaret anlaşması yoksa, eşyanın menşei, ülkelerin ulusal mevzuatında yer alan menşe kuralları esas alınarak belirlenir. Buna “eşyanın tercihli olmayan menşei” denir.
Eşyanın tercihli menşei Malın ithalatçısı ve ihracatçısı olan iki ülke arasında bir tercihli ticaret anlaşması varsa, eşyanın menşei o anlaşmada yer alan menşe kuralları esas alınarak belirlenir. Buna “eşyanın tercihli menşei” denir.
Eşyanın menşei, dış ticaretin en kilit kavramlarından birisidir.Çünkü İthalattan alınacak gümrük vergilerinin hesaplanmasında, Ticaret politikası önlemlerinin uygulanmasında, Dış ticaret istatistiklerinin tutulmasında,O eşyanın menşe ülkesi esas alınır.
Uluslararası ticarete konu edilen bir eşyanın bu ticari işleme uygulanacak olan menşe kuralını karşılaması halinde bu durumu belgelemek üzere bir menşe ispat belgesi düzenlenir. Bir mal için hangi menşe belgesinin düzenleneceği, o malın menşeinin tercihli veya tercihsiz menşe kurallarından hangisine dayanılarak belgelendiğine göre farklılık gösterir.
Eşyanın fiyatı veya değeri üzerinden alınan (ad-valorem) gümrük vergilerinde verginin matrahı eşyanın kıymetidir. Bu nedenle, özellikle ithalat işlemleri sırasında gümrük idarelerince yerine getirilen en önemli işlevlerden birisi ithal eşyasının gümrük kıymetinin tespit edilmesidir.
Gümrük Kıymeti uluslararası ticarete konu edilen eşyaya gümrük tarifesinin ve eşya ticaretine ilişkin tarife dışı düzenlemelerin uygulanması amacıyla gümrük mevzuatı ile belirlenen bedel veya değer olarak tarif edebiliriz.
İthal eşyasının gümrük kıymeti” ise, ithal eşyasının gümrük vergisinin hesaplanmasına esas alınan ve ad-valorem esasa göre belirlenen eşya kıymetidir. Ad-valorem esasa göre vergilendirme, eşyanın fiyatı veya değeri üzerinden vergi alınmasıdır.
İstisnai Kıymetle Beyan Eşyanın alıcısı ve satıcısı arasında yapılan satış sözleşmesi uyarınca, eşyanın gümrük kıymetine dahil edilmesi gereken unsurlardan birisi veya birkaçı ithalat işlemi gerçekleştikten sonra belirlenebilir. Başka bir ifadeyle, ithal edilen eşya ile ilgili olarak oluşan ve eşyanın gümrük kıymetine eklenmesi gereken bir masraf, eşyanın ithalat işlemleri yapılırken henüz belirlenmemiş olabilir. Böyle durumlarda eşyanın fiyatında meydana gelecek değişikliğin gümrük diaresine beyan edilmesini sağlayan beyana istisnai beyan denir.
Eşyanın gümrük vergisine esas alınacak kıymetinin Türk Lirası olarak beyanı zorunludur. Fatura veya diğer belgelerde yazılı yabancı paralar, gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihte yürürlükte olan T.C. Merkez Bankası döviz satış kurları üzerinden Türk Lirasına çevrilir.
Bilgisayarlarda kullanılmak üzere, veri veya komutlar yüklü bilgi taşıyıcılarının Taşıyıcı ortamın Gümrük vergisi tahsil edilerek içerisinde bulunan Veri yada komutların Katma değer vergisi tahsil edilir.
Türkiye Gümrük Bölgesi dışından, demiryolundan başka kara taşıtları ile ancak sınırdaki yetkili bir gümrük idaresine eşya getirilebilir. Sınırdaki yetkili olmayan bir gümrük idaresine gelen eşya gümrük gözetimi altında yetkili bir gümrük idaresine götürülmediği takdirde geri çevrilir.
Türkiye Gümrük Bölgesine yürütülerek getirilecek hayvanlar, sağlık kontrolü yapılabilen gümrük kapılarından girebilir.
Özet beyan, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmesinden önce verilir.
Özet beyan kapsamındaki eşyaya, gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım belirlenerek, buna ilişkin işlemler;Denizyolu ile gelen eşya için, özet beyan verildiği tarihten itibaren 45 gün,Diğer bir yolla gelen eşya için, özet beyanın verildiği tarihten itibaren 20 gün,İçinde tamamlanır.
Eşya, gümrüğe sunulmasından sonra gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutuluncaya kadar geçici depolanan eşya statüsünde bulunur ve bu şekilde adlandırılır.
Yolcu beraberinde getirilip gümrüğe sunulmasından sonra gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutuluncaya kadar yolcu eşyasına mahsus gümrük ambarlarına konulan eşyanın buralarda kalabileceği süre 3 aydır.
Gümrük idareleri, şartlar gerektirdiği takdirde, gümrüğe sunulan eşyayı imha ettirebilir. Gümrük idareleri bu durumu eşya sahibine bildirir. Eşyanın imhasına ilişkin masraflar eşya sahibinden tahsil edilir.
Gerek üzerlerinde, gerek iç ve dış ambalajlarında üretildiği ülkeden başka bir ülke ürünü olduğunu gösteren veya böyle bir izlenim uyandıran isim ya da simgeler taşıyan eşyanın Türkiye'ye ithaline izin verilmez.
Bir beyannamenin iki veya daha fazla kalemi kapsaması halinde, her kaleme ilişkin bilgiler ayrı bir beyan sayılır. Bir kalemin eksik veya fazlası, diğer kalemin fazla veya eksiğine mahsup edilemez.
Ekonomik etkili bir şartlı muafiyet düzenlemesi, bu düzenlemeye tabi tutulmakta olan eşyaya veya eşdeğer eşyaya ya da işlenmiş ürünlere, gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanım tayin edildiği takdirde sona erer.
Transit rejimi gümrüklü bir eşyanın kontrollü bir şekilde bir yerden bir yere aktarılmasıdır.
Türkiye Gümrük Bölgesi içinde transit halindeki eşyanın beklenmeyen haller veya mücbir sebeplerle telef veya kaybının kanıtlanması halinde, gümrük vergileri aranmaz.
Gümrük antreposu, genel antrepo veya özel antrepo olabilir.Genel Antrepolar, eşyanın konulması için herkes tarafından kullanılabilen;Özel Antrepolar, yalnız antrepo işleticisine ait eşyanın konulması amacıyla kurulan Gümrük antrepolarıdır.
Parlayıcı ve patlayıcı veya bir arada bulundukları eşya için tehlikeli olan veya korunmaları özel düzenek ve yapılara gerek gösteren eşya, ancak bu niteliklerine uygun genel veya özel antrepolara konulabilir.
İthal eşyası için bir gümrük yükümlülüğü doğduğunda, eşyanın antrepo masrafları ile antrepoda kaldığı sürece muhafazası için yapılan masraflar, fiilen ödenen veya ödenecek fıyattan ayrı olarak gösterilmeleri şartıyla gümrük kıymetine dahil edilmez.Katma Değer Vergisi matrahına ilave edilir.
Serbest dolaşımda olmayan eşya, işlem görmüş ürünlerin üretiminde kullanılmasından sonra Türkiye Gümrük Bölgesinden yeniden ihraç edilmesi amacıyla, gümrük vergileri ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın ve vergileri teminata bağlanmak suretiyle, dahilde işleme rejimi kapsamında geçici olarak ithal edilebilir. Eşyanın işlem görmüş ürünler şeklinde ihracı halinde, teminat iade olunur. Eşyanın bu şekilde dahilde işleme rejiminden yararlanmasına şartlı muafiyet sistemi denir.
Serbest dolaşımda bulunan eşyanın işlem görmüş ürünlerin üretiminde kullanılmasından sonra Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edilmesi halinde, bu eşyanın serbest dolaşıma girişi esnasında tahsil edilmiş olan ithalat vergileri, dahilde işleme rejimi kapsamında geri verilir. Eşyanın bu şekilde dahilde işleme rejiminden yararlanmasına geri ödeme sistemi denir.
Gümrük kontrolü altında işleme rejimi, serbest dolaşıma girmemiş eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesinde, ithalat vergilerine veya ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın, niteliğini veya durumunu değiştiren işlemlere tabi tutulmaları ve bu işlemlerden elde edilen ürünlerin gümrük vergileri üzerinden serbest dolaşıma girmelerine ilişkin hükümlerin uygulandığı rejimdir.
Gümrük Kontrolü altında işleme rejimine örnekler Traktör cinsi eşyanın bünyesine girecek muhtelif parçalar (Diferansiyel, kaporta v.b.)Denatürasyon işlemine tabi tutulmak üzere “ethanol (etil alkol)” ve “methanol (metil alkol)”,Torna tezgahlarında kaba ve hassas yüzeylerin torlanması ve taşlama tezgahında taşlama işleminin yapılması amacıyla “hadde silindirleri”Hazır bebek bezi üretiminde kullanılmak üzere “Süper Emici Polimer”işlenmesi olarak örnek verilebilir.
Geçici ithalat rejimi, serbest dolaşıma girmemiş eşyanın ithalat vergilerinden tamamen ya da kısmen muaf olarak ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın, Türkiye Gümrük Bölgesi içinde kullanılması ve bu kullanım sırasındaki olağan yıpranma dışında, herhangi bir değişikliğe uğramaksızın yeniden ihracına olanak sağlayan hükümlerin uygulandığı rejimdir.
İthal eşyası ile ilgili ayniyet tespitinin mümkün olmadığı hallerde, geçici ithalat rejiminin kullanılmasına izin verilmez. Ancak, eşyanın veya yapılacak işin niteliği itibariyle, ayniyet tespiti ile ilgili önlemlerin alınmamasının rejimin kötüye kullanılmasına sebep olmayacağı hallerde, gümrük idareleri vergilerin tümünü teminata bağlamak suretiyle, geçici ithalat rejiminin kullanılmasına izin verebilirler.
Hariçte işleme rejimi erbest dolaşımdaki eşyanın hariçte işleme faaliyetlerine tabi tutulmak üzere Türkiye Gümrük Bölgesinden geçici olarak ihracı ve bu faaliyetler sonucunda elde edilen ürünlerin ithal vergilerinden tam veya kısmi muafiyet suretiyle yeniden serbest dolaşıma girişine ilişkin hükümlerin uygulandığı rejimdir.
İhracat rejimi, serbest dolaşımda bulunan eşyanın ihraç amacıyla Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkışına ilişkin hükümlerin uygulandığı rejimdir.
İhraç eşyası, buna ilişkin gümrük beyannamesinin tescili sırasında bulunduğu durum ve niteliğini gümrük kontrolünden çıktığı sırada da aynen muhafaza etmesi ve bu haliyle Türkiye Gümrük Bölgesini terk etmesi koşuluyla fiilen ihraç edilmiş sayılır.
Serbest bölgeler, Türkiye Gümrük Bölgesinin parçaları olmakla beraber;Serbest dolaşımda olmayan eşyanın herhangi bir gümrük rejimine tabi tutulmaksızın ve serbest dolaşıma sokulmaksızın, gümrük mevzuatında öngörülen haller dışında kullanılmamak ya da tüketilmemek kaydıyla konulduğu, ithalat vergileri ile ticaret politikası önlemlerinin uygulanması bakımından, Türkiye Gümrük Bölgesi dışında olduğu kabul edilen;Serbest dolaşımdaki eşyanın, bir serbest bölgeye konulması nedeniyle normal olarak eşyanın ihracına bağlı olanaklardan yararlandığı;Yerlerdir.
Eşyanın serbest bölgelerde kalabileceği süre sınırsızdır.
Serbest dolaşımda bulunan eşya, Türkiye Gümrük Bölgesinden veya Türkiye’nin anlaşmalarla dâhil olduğu gümrük birliği gümrük bölgelerinin diğer bir noktasından ihraç edildikten sonra üç yıl içinde yeniden serbest dolaşıma girmesi halinde ve beyan sahibinin talebi üzerine, ithalat vergilerinden muaf tutulur. Üç yıllık süre, beklenmeyen haller veya mücbir sebeplerle uzatılabilir.
İthalatta gümrük yükümlülüğünde yükümlü, beyan sahibidir. Dolaylı temsil durumunda, hesabına gümrük beyanında bulunulan kişi de yükümlüdür.
Yapılan denetlemeler sonucunda hiç alınmadığı veya noksan alındığı belirlenen veya tebliğ edilemeyen gümrük vergilerine ilişkin tebligat, gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihten itibaren üç yıl içinde yapılır.
Gümrük mevzuatı uyarınca, gümrük vergilerinin ve diğer amme alacaklarının ödenmesini sağlamak üzere bir teminat verilmesi gereken hâllerde, bu teminat söz konusu vergiler ve diğer amme alacakları tutarı kadar yükümlü veya yükümlü olması muhtemel kişi tarafından verilir.
Gümrük idareleri, teminat vermesi istenen kişinin yerine başka bir kişinin de teminat vermesini kabul edebilir.
Gümrük mevzuatı kapsamında gümrük işlem ve uygulamalarının kolaylaştırılması amacıyla belirlenen basitleştirilmiş usul, uygulama ve yetkilerden yararlanmak üzere belirlenmiş koşulları sağlayan, Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik ve en az iki yıldır fiilen faaliyette bulunan gerçek ve tüzel kişilere talep etmeleri halinde onaylanmış kişi statüsü verilir.
Ödeyeceğiniz gümrük vergisi hesaplanırken vergi matrahına gümrük tarifesinin unsurları uygulanır. Ad-valorem (yani fiyat veya değer üzerinden alınan) gümrük vergilerinde verginin matrahı eşyanın kıymetidir.
Bu çerçevede, gümrük vergileri hesaplanırken üç temel faktör esas alınmaktadır:Eşyanın tarife sınıflandırması, Eşyanın menşei, Eşyanın gümrük kıymeti
Gümrük beyanının gümrük idaresi tarafından kontrol edilmesi sonucunda belirlenen farklılıklar ile gümrük idaresince belirlenmeden önce beyan sahibi tarafından fark edilerek gümrük idaresine bildirilen farklılıklara ilişkin olarak yükümlülere tebliğ edilen gümrük vergileri ile Gümrük Kanununda ve ilgili diğer kanunlarda öngörülen cezaların tümü uzlaşma kapsamındadır.
Gümrük vergisi, İthalat Rejim Kararı ile belirlenen ve bu Karara ekli listelerde yer alan; eşyanın ilgili gümrük tarife istatistik pozisyon numarasının (GTİP) karşısında belirtilen; ticaret yapılan ülke, ülke grupları ve/veya menşe ülkeye göre farklılık gösterebilen ve eşyanın CIF kıymeti üzerinden hesaplanan vergidir.
Katma Değer Vergisi, mal ve hizmet teslimlerinden alınan, mal veya hizmeti teslim alanın, teslim edene ödediği vergi türüdür. Katma değer vergisi dolaylı bir vergidir.
KDV’nin yasal dayanağını 3065 Sayılı KDV Kanunu oluşturur. Bu Kanuna göre, bu Kanunda belirtilen ithalat istisnaları dışında kalan her türlü mal ve hizmet ithalatından KDV alınır. İthalattan alınan KDV, gümrük idaresi tarafından hesaplanır; gümrük vergisi ile birlikte ve aynı zamanda tahsil edilir.
İthalatta uygulanan KDV oranları 3065 sayılı KDV Kanununa ekli listelerde belirlenir.
ÖTV’nin yasal dayanağını 4760 Sayılı ÖTV Kanunu oluşturur. ÖTV’ye tabi mallar, ÖTV Kanunu’na ekli dört ayrı liste ile belirlenir.
ÖTV Kanunu’na ekli:
I Sayılı listenin A cetvelinde; akaryakıt ürünleri, doğal gaz, LPG; (I) sayılı listenin B cetvelinde; akaryakıta katılabilen solvent türevleri, tiner, bazyağ, madeni yağlar ve yağlama müstahzarları, gibi mallar,
II Sayılı Listenin yarı römorklar için çekiciler, binek otomobilleri ve esas itibarıyla insan taşımak üzere imal edilmiş motorlu taşıtlar, eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar, özel amaçlı motorlu taşıtlar, motosiklet, helikopter, uçak, gemi, yat, eğlence ve spor tekneleri gibi taşıtlar, gibi mallar,
III Sayılı Liste A cetvelinde, alkolsüz içecekler ve alkollü içkiler;
III Sayılı Liste B cetvelinde; puro, sigarillo, sigara, nargile tütünü, enfiye veya çiğnemeye mahsus tütün gibi tütün mamulleri ve makaron, gibimallar,
IV Sayılı Liste genel itibariyle, havyar ve havyar yerine kullanılan ürünler, kozmetik ürünleri, kürkler ve kürkten giyim eşyası, muzır neşriyat, sofra, mutfak, tuvalet, yazıhane, ev tezyinatı ve benzeri işler için bazı cam eşyalar, manikür ve pedikür takım ve aletleri, altın veya gümüş kaplama kaşık, çatal ve kaşık-çatal takımları, klimalar, ısıtıcılar, beyaz eşyalar, elektrik motorlu araçların motorunu çalıştırmaya mahsus araç pilleri, küçük ev aletleri, cep telefonu, telsiz-telefon cihazları, mikrofon, hoparlör, kulaklık, amplifikatörler, ses kayıt ve çalma cihazları, televizyon, projektör, kamera, ses ve görüntü cihazları, infrared ile çalışan uzaktan kumanda cihazı, inci ve kıymetli taşlardan mamul saat kayışları, tabancalar ve diğer ateşli silahlar ilesürgülü silahlar, kristal avizeler, bazı oyun eşyaları, hayvansal maddelerden süs eşyaları gibi mallar yer almaktadır.
488 sayılı Damga Vergisi Kanunu uyarınca, döviz kazandıran işlemlere ait gümrük beyannameleri dışında kalan gümrük beyannamelerinden maktu olarak tahsil edilen vergidir.
Döviz kazandıran işlemlere ait oldukları için, ihracata ilişkin gümrük beyannamelerinden damga vergisi alınmaz.
Toplu Konut Fonu, İthalat Rejim Kararı'na ekli III Sayılı Liste (işlenmiş tarım ürünleri) ile IV Sayılı Liste’de (balık ve diğer su ürünleri) yer alan ürünlerden alınan fon tutarıdır. İthal edeceğiniz eşyaya ilişkin güncel Toplu Konut Fonu miktarı veya yüzdesi, yürürlükteki İthalat Rejim Kararı’na eki listelerde belirtilir.
Toplu Konut Fonu ödenerek ithal edilecek eşya gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihte geçerli miktar ve oranlar kadar fona tabidir. Fon tutarları gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihte gümrük idarelerince tahsil edilir.
Gümrük Kanunu uyarınca gümrük vergilerinden muaf olarak gerçekleştirilecek ithalattan Toplu Konut Fonu alınmaz.
Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu, kabul kredili, vadeli akreditif ve mal mukabili ödeme şekilleri ile yapılan ithalat işlemlerinden %6 oranında alınır. Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu’nu ithalat gümrük işlemlerine başlamadan önce bankalara ödemeniz gerekir. Söz konusu ödeme şekillerine göre yapılan ithalatta Kaynak Kullanımını Destekleme Fonunun takip ve tahsili münhasıran gümrük idarelerince yapılmaktadır.
Cep telefonu, radyo, televizyon, video ve birleşik cihazlar ile bunların dışında kalan radyo ve televizyon yayınlarını almaya yarayan her türlü cihazın ithalatından TRT Bandrol ücreti alınmaktadır.
Çevre kirliliğinin önlenmesi, çevrenin iyileştirilmesi ve çevre ile ilgili yatırımların desteklenmesi amacıyla 2872 sayılı Çevre Kanunu’na dayanılarak yapılan bir kesintidir. İthal edilen kontrole tabi yakıt ve atıkların CIF bedelinin yüzde biri ile hurdaların CIF bedelinin binde beşi oranında alınır. Çevre katkı payının yatırıldığına dair belge ithalat sırasında gümrük beyannamesine eklenir.
Ödediğiniz gümrük vergileri ve para cezaları, belirli durumlarda, tamamen veya kısmen size geri verilebilir. Bu işlemler gümrük mevzuatında “geri verme” olarak adlandırılır.
Geri verme işlemlerinin hangi durumlarda yapıldığı takip eden başlıklarda açıklanmaktadır.
Gümrük vergilerinin hatalı olarak kaldırılması veya geri verilmesi halinde, başlangıçta tahakkuk eden vergiler yeniden tahsil edilir.
BTB, İstanbul, Ege, Orta Anadolu, Orta Akdeniz, Doğu Marmara ve Uludağ Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüklerince düzenlenir.
BTB uygulamasının amaçları şunlardır:
Sınıflandırma kurallarının doğru ve yeknesak bir şekilde uygulanması suretiyle sınıflandırmanın uyumlaştırılmasını ve böylece dış ticaret rejiminin dış ticaret erbabı arasında doğru ve eşit olarak uygulanmasını sağlamak,
Beyan sürecini ve gümrük işlemlerini hızlandırmak ve böylece gümrük kontrolünü ve uluslararası ticareti mümkün olduğunca kolaylaştırmak ve dış ticaret işlemlerinin maliyetini azaltmak,
Ticaret erbabı ile gümrük idaresi arasında eşyanın tarife pozisyonundan kaynaklanan ihtilafları azaltmak,
Gümrük işlemleri sırasında eşyanın sınıflandırılması probleminden kaynaklanan zaman kayıplarını azaltmak suretiyle yüksek riskli eşyanın muayenesine ve kontrolüne gümrük işlemleri sırasında yeterli zaman ayrılabilmesini, dolayısıyla, gümrük denetimlerinin seçimli ve daha etkin yapılabilmesini sağlamak,
Dış ticaret erbabına eşyanın Gümrük Tarife Cetvelinde sınıflandırılmasına ilişkin hukuki geçerliliği olan resmi bir bilgi sağlamak,
Uluslararası bir ticaret işleminin karlılığının ve uygulama imkanının önceden tahmin edilebilmesini sağlamak.
Eşyanın başka bir ülkede değişiklik ve işlem görmesi veya üretimin birden fazla ülkede gerçekleştirilmesi halinde bir ülke menşeli sayılabilmesi için, o ülkede yeni bir ürün imal edilmesi veya imalatın önemli bir aşamasının ve ekonomik yönden gerekli görülen en son esaslı işçilik ve eylemin o ülkede bu amaçla donatılmış işletmelerde yapılması gerekir.
Bir cihaz, makine, alet veya aracın parçası beraberinde teslim edilen, normal olarak bir cihazın bölümü durumundaki aksesuarlar, yedek parçalar ve aksamın, söz konusu cihaz, makine, alet veya aracın parçası ile aynı menşei taşıdığı kabul edilir.
Menşe şahadetnamesinin sonradan ibraz edileceğinin serbest dolaşıma giriş beyannamesinde belirtilmesi veya ibraz edilen menşe şahadetnamesinin şekil veya muhteva itibarıyla yanlış veya eksik bilgi taşıması nedeniyle gümrük idaresince kabul edilmemesi halinde; menşe esaslı ticaret politikası önlemleri, ilave gümrük vergisi veya ek mali yükümlülük gibi diğer mali yükümlülükler nakit teminata bağlanmak suretiyle usulüne uygun bir menşe şahadetnamesi ibrazı için beyannamenin tescil tarihinden itibaren altı aylık süre verilir.