HARİÇTE İŞLEME REJİMİ İŞLEYİŞİ
HARİÇTE İŞLEME REJİMİ İŞLEYİŞİ
HARİÇTE İŞLEME REJİMİ İŞLEYİŞİ
Serbest dolaşımdaki eşyanın hariçte işleme faaliyetlerine tabi tutulmak üzere Türkiye Gümrük Bölgesinden geçici olarak ihracı ve bu faaliyetler sonucunda elde edilen ürünlerin ithal vergilerinden tam veya kısmi muafiyet suretiyle yeniden serbest dolaşıma girişine ilişkin hükümlerin uygulandığı rejimdir. Hariçte İşleme Faaliyeti: İşlem görmüş ürün şeklinde Gümrük Birliği gümrük bölgesine geri ithal edilmek üzere, Gümrük Birliği gümrük bölgesinden geçici olarak ihraç edilen eşyanın üçüncü bir ülkede işlenmesini ihtiva eden faaliyetleri tümünü kapsar.
Hariçte İşleme Rejimi Tanımlar
a) Değişmemiş eşya: Herhangi bir işleme faaliyetine tabi tutulmadan tekrar ithal edilen geçici ihracat eşyasını,
b) Önceden ithalat: Geçici ihracat eşyasının ihracından önce, teminat alınmak koşuluyla yerine geçecek aynı nitelikteki eşyanın ithalini,
c) Standart değişim sistemi: Geçici ihracat eşyasının yerine kullanılmak üzere ikame ürünle değiştirilmesi usulünü,
ç) İkame ürün: Geçici ihracat eşyasının yerine kullanılmak üzere getirilen yabancı menşeli eşyayı,
d) Düşüm yapılacak tutar: Geçici ihracat eşyasına en son işleme faaliyetine tabi tutulduğu ülkeden getirilerek Türkiye Gümrük Bölgesinde serbest dolaşıma girişi tarihinde uygulanacak gümrük vergileri tutarını,
e) Navlun ve sigorta maliyetler: Satın alma komisyonu dışındaki komisyon ve tellaliye, geçici ihracat eşyasına dahil olmayan konteynerlerin giderleri, işgücü ve malzeme dahil olmak üzere ambalajlama giderleri, eşya nakliyesi sırasında ortaya çıkan işlemlerden doğan masraflar, eşyanın yüklenmesi, nakliyesi ve sigortalanmasından doğan giderleri,ifade eder.
Hariçte işleme rejiminin amaçları şunlardır;
Bu rejimin amaçları şunlardır:
Türkiye dışındaki ucuz işgücü maliyetinden faydalanmak,
Türkiye’de olmayan teknoloji ve kalite standartlarından faydalanmak,
İthal edilen eşyanın tamirini üreticisinin yapmasını sağlamak,
Üreticileri üretimlerinde yerli ürün kullanmaya teşvik etmek, bu şekilde nihai ürün için ödenecek ithalat vergilerini azaltmaktır.
Hariçte İşleme rejimi Genel kurallara göre farklı türler olarak karşımıza çıkmaktadır. Hammadde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul ve ambalaj malzemelerinin daha ileri bir düzeyde işlem görmek üzere Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest bölgelere gönderilmek istenmesi halinde Hariçte işleme izin belgesi Bakanlığa başvuru yapılır.
Hammaddelerin Hariçte İşleme İzin Belgesi/Hariçte İşleme İzni Başvurusu
Hammaddelerin Hariçte İşleme İzin Belgesi için Bakanlığa (İhracat Genel Müdürlüğü) Başvuru yapılır. Hariçte işleme izin belgesinin/hariçte işleme izninin süresi azami 12 (oniki) aydır. Ayrıca, ilgilinin gerekçeli talebi üzerine Mevzuata istinaden yayımlanacak tebliğde belirlenen süre kadar ek süre verilebilir. Hariçte işleme İzin belgesi Genelde Kumaş,Deri,Cinsi eşyalarının Yurt dışına gönderilmesi ve yurt dışında üretilen ürünlerin Yeniden Serbest dolaşıma girişi olarak yapılmaktadır.
Maden cevheri ve konsantrelerinin izabe edilmesi ve işlenmesi ile kıymetli maden ve taşların işlenmesi amacıyla Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest bölgelere gönderilmek istenmesi halinde, bu Karara istinaden yayımlanacak tebliğde belirtilen bilgi ve belgelerle birlikte hariçte işleme izni almak üzere maden ihracatçı birliklerinin bağlı olduğu ihracatçı birlikleri genel sekreterliklerine,başvuru yapılır.
Tamirat amaçlı, garanti hükümleri uyarınca veya bir imalat hatası nedeniyle Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest bölgelere gönderilen eşyanın ve/veya bu eşyanın ihracından önce ikame ürünün ithalatı için Gümrük Müdürlüğüne müracaat edilir. Tamir amaçlı hariçte işleme izninin verilebilmesi için, eşyanın tamir edilebilir durumda olduğunun gümrük idarelerince tespiti gerekir. Gümrük idaresince, eşyanın tamir edilebilir olduğunun tespit edilememesi halinde, söz konusu eşyanın bakım ve onarımı ile sorumlu yetkili servisinden alınacak teknik rapor veya sanayi odası veya ticaret ve sanayi odasından alınacak belgenin gümrük idaresine ibraz edilmesi gerekir. Ancak kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler, sermayesinin tamamı devlete ait olan kamu iktisadi teşebbüsleri ile sivil havacılık ve savunma sanayi sektöründe üretim ve montaj gibi teknik alanda faaliyet gösteren kuruluşlara ait araç, gereç ve teçhizata ilişkin bu kuruluşların konuyla ilgili rapor düzenlemeye yetkili teknik personeli tarafından hazırlanan raporlar hariçte işleme izninin verilmesi için yeterlidir.
Tamir Amaçlı Hariçte işleme rejimi Vergilendirme
Gümrük Kanununun 142 nci maddesi uyarınca tamir amacıyla geçici ihraç edilen eşya tamiratının, garanti sözleşmesine veya kanuni bir yükümlülüğe dayanarak ya da bir imalat hatası nedeniyle, bedelsiz yapıldığının kanıtlanması halinde, ithalat vergilerinden tam muaf olarak serbest dolaşıma girer. Ancak söz konusu eşyanın serbest dolaşıma ilk girişi sırasında kusurlu olduğunun dikkate alınarak işlem yapılmış olması halinde, bu hüküm uygulanmaz. Bu kapsamdaki eşyaya gümrük vergilerinden tam muafiyetin uygulanabilmesi için, söz konusu eşyayı imal veya ihraç eden imalatçı veya ihracatçı firma tarafından düzenlenen garanti belgesi veya sözleşmenin veya imalat hatasını gösterir imalatçı firma yazısının, noterlikçe veya yurtdışı temsilciliğimizce onaylı tercümesi gümrük idaresine ibraz edilir.
Eşyanın tamir amacıyla geçici ihraç edildiği ve tamiratın bedel karşılığında yapıldığı hallerde, eşyanın gümrük kıymeti olarak tamir masraflarına eşit bir tutar esas alınmakla birlikte, ödenen navlun, sigorta ve yurt dışında tamir sırasında ödenen diğer masraflar da dikkate alınır.
Tamir için gönderilen eşyanın tamirinin mümkün olmaması nedeniyle tamir için gönderilen eşya ile aynı teknik özelliklere sahip yeni bir eşyanın gönderilmesi durumunda, bahse konu eşya için garanti kapsamında olsun olmasın serbest dolaşıma giriş rejimi hükümleri uygulanır. Ancak 2009/15481 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Kararın 118 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca, Türkiye Gümrük Bölgesinde serbest dolaşıma girmiş bulunan eşyanın teslimi esnasında veya kullanımı sonrasında ortaya çıkan kusurların giderilmesi ya da ithaline esas teşkil eden sözleşme hükümlerinin yerine getirilmesi amacıyla hariçte işleme rejimi kapsamında eşyanın bedelsiz olarak yabancı ülkedeki satıcısına geri gönderilmesi durumunda, satıcı tarafından, eşyanın kusurlarının giderilememesi ya da tamir edilmesinin ekonomik olmaması nedeniyle eşyanın yabancı ülkedeki satıcısında kalması durumunda gümrük vergileri geri verilir veya kaldırılır.
Genel Vergilendirme
Türkiye'deki üreticilerin temel ekonomik çıkarlarının korunması amacıyla yürürlüğe konulan dış ticaret politikası önlemleri kapsamındaki ek mali yükler ile anti-damping vergileri ve telafi edici vergiler, Kanunun 141 inci maddesinin ikinci fıkrası çerçevesinde düşümü yapılacak tutarın hesaplanmasında dikkate alınmaz.Atık, artık, kırpıntı, döküntü ve kalıntılardan oluşan ikincil işlem görmüş ürünler düşümü yapılacak tutarın içerisinde yer almış kabul edilir.
İşlem görmüş ürünlerin kıymeti
İşlem görmüş ürünün kıymetinin belirlenmesinde, geçici ihraç eşyasının işleme yeri veya işleme faaliyetinin son olarak yapıldığı yere kadar yükleme, navlun ve sigorta maliyetleri geçici ihraç eşyasının kıymetine veya geçici ihraç eşyasının kıymetinin hesaplanamadığı durumda işleme maliyetlerine dahil edilmez.İşlem görmüş ürünlerin işleme yerinden veya işleme faaliyetinin son olarak yapıldığı yerden Türkiye Gümrük Bölgesine girdiği yere kadar olan yükleme, navlun ve sigorta maliyetleri işleme maliyetine dahil edilir. Ancak, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi ile Türkiye'nin anlaşmalar ile dahil olduğu gümrük birliği gümrük bölgelerine giriş yerine varışından sonra yapılan nakliye ve sigorta giderleri dahil edilmez.
Yükleme, navlun ve sigorta maliyetleri:
a) Satın alma komisyonu dışında, komisyon ve tellaliyeyi,
b) Geçici ihraç eşyasının tamamlayıcısı olmayan konteyner maliyetini,
c) İşçilik ve malzeme de dahil olmak üzere ambalajlama maliyetini,
ç) Eşyanın taşınması ile bağlantılı olarak oluşan işleme maliyetlerini de,kapsar.
Geçici olarak ihraç edilen eşya ile işleme faaliyeti sonucunda işlem görmüş ürüne dönüştürülen eşyanın ithalatı sırasında doğan gümrük vergileri 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun ilgili hükümleri uyarınca tahsil edilir.
Ancak, hariçte işleme rejimi kapsamında, izabe suretiyle yabancı maddelerden temizlenmek veya elektrolize edilmek gibi amaçlarla geçici olarak ihraç edilen maden cevherlerinden elde edilen, milletlerarası teamüllere göre mamul sayılmayan ve imalatta ilk madde olarak külçe ve kütük halindeki saf gümüş, kurşun, demir, bakır vb. madenlerden, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca bu gibi işlemlerin yurt içinde yapılmasının mümkün olmadığının kabulü kaydıyla, gümrük vergisi oranının %0 olarak uygulanacağı hususu izin üzerinde belirtilmiş ise, bu husus çerçevesinde işlemler gerçekleştirilir.
Ayrıca, serbest bölgeye geçici olarak ihraç edilen eşyanın işleme faaliyeti sonucunda elde edilen işlem görmüş ürünün bünyesinde, herhangi bir üçüncü ülke menşeli girdi kullanılmaması ve işleme faaliyetinin tamamen işçilik olması durumunda, işçilik faturasında belirtilen kıymet üzerinden sadece Katma Değer Vergisi tahsil edilir.
Serbest dolaşımdaki eşyanın geçici ihracı halinde, bu ihracat esnasında alınması gereken vergi tutarı kadar teminat alınır ve söz konusu eşyaya Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest bölgelere çıkışı için öngörülen işlemler uygulanır. Geçici ihraç edilen eşyanın usulüne uygun olarak geri gelmemesi durumunda, söz konusu teminat irat kaydedilir. Ancak, Müsteşarlıkça Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu primi kesintisine tabi eşyanın serbest bölgelere geçici ihracatında teminat aranmaksızın ihracata izin verilir. Serbest bölgelere geçici ihracı gerçekleştirilen eşyaya tekabül eden ithalatın gerçekleşmediğinin tespiti halinde ise, bu ihracata ilişkin alınmayan vergi, ihraç tarihi itibarıyla 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.
İthalatın gerçekleştirilmesi, hariçte işleme rejimi çerçevesinde ithali taahhüt edilen işlem görmüş ürünün, ithalat rejimi ile gümrük mevzuatına uygun şekilde gümrük hattından Türkiye Gümrük Bölgesine girişini (serbest bölgeler hariç) ifade eder. Hariçte İşleme Rejimi çerçevesinde gerçekleştirilecek ithalat, hariçte işleme izin belgesi/izni sahibi firma dışında başka bir firma tarafından da gerçekleştirilebilir ve bu durumda ithalatı gerçekleştirecek kişiye ait bilgiler belgenin/iznin özel şartlar bölümüne kaydedilir. Bu kapsamda ithal edilecek eşyanın tamamı üzerinden Katma Değer Vergisi tahsil edilir.
Hariçte işleme faaliyeti sonucunda doğan işçilik, navlun, sigorta vb. bedeller, serbest dolaşımdaki eşya veya hariçte işlenmek üzere gönderilen eşyanın bir kısmı ile de ödenebilir. Bu durumda, yukarıdaki bedellere karşılık gelen geçici ihracata konu eşya için, Gümrük Mevzuatı uyarınca alınan teminatlar irat kaydedilir veya alınmayan vergi tahsil edilir. Ayrıca, bu eşyanın ihracatında kambiyo mevzuatı hükümleri uygulanır.
Taahhüdün kapatılması
Hariçte işleme izin belgesi/hariçte işleme izni sahibi firmaların belge/izin süresi (ek süreler dahil) sonundan itibaren 1 (bir) ay içerisinde bu Karara istinaden yayımlanacak tebliğ ile belirlenen bilgi ve belgelerle birlikte, belge/izin taahhüdünü kapatmak için müracaat etmeleri zorunludur.
Belirtilen sürede taahhüdün kapatılması için müracaat edilmemesi durumunda ilgili firmaya, 1 (bir) ay içerisinde kapatma müracaatında bulunulması hususu, Müsteşarlık ve/veya ilgili ihracatçı birlikleri genel sekreterliği tarafından bildirilir ve bu sürede kapatma müracaatında bulunulmayan, hariçte işleme izin belgesi/hariçte işleme izni (belge/izin kapsamındaki diğer sorumlulukların yerine getirilmiş olması şartıyla) Gümrük mevzuatı çerçevesinde usulsüzlük cezası uygulanarak resen kapatılır.
Hariçte işleme izin belgesi taahhüdü, belgede belirtilen şartlara uygun olarak Bakanlığın belirleyeceği ihracatçı birlikleri genel sekreterlikleri tarafından kapatılır. Hariçte işleme izni taahhüdü ise, maden ihracatçı birliklerinin bağlı olduğu ihracatçı birlikleri genel sekreterliklerince kapatılır.
Ayrıca, hariçte işleme izin belgesi/hariçte işleme izni taahhüdünün kapatılmasına ilişkin yapılan müracaatta, eksik bilgi ve belge gönderildiğinin tespiti halinde, bu eksiklik 1 (bir) ay içerisinde tamamlanmak üzere Müsteşarlık ve/veya ilgili ihracatçı birlikleri genel sekreterliği tarafından firmaya bildirilir. Bu süre içerisinde eksik bilgi ve belgelerin tamamlanmaması durumunda, belge/izin taahhüdü mevcut bilgi ve belgelere istinaden kapatılır.
İthalatın gerçekleşmemesi
Hariçte işleme rejimi kapsamında Türkiye Gümrük Bölgesi dışında veya serbest bölgelerde işlenerek ithal edilmesi taahhüt edilen ürünlerin belgede/izinde belirtilen şartlara ve yararlanılan tedbirlere uygun olarak yurda getirilmemesi halinde, bu ürünlerin üretimi için gönderilen eşyanın aynen geri getirilmesi gerekir. Aksi takdirde, kambiyo mevzuatı hükümleri uygulanır.
Ancak, hariçte işleme izin belgesi/hariçte işleme izni kapsamında ihraç edilen geçici ihracat eşyasının gerekli işleme faaliyetine tabi tutulduktan sonra işlem görmüş ürün olarak, Gümrük Birliği Gümrük Bölgesinin başka bir parçasına gönderilmek istenmesi durumunda, ihracat işlemini gerçekleştiren gümrük idaresi tarafından INF 2 bilgi formu düzenlenmesi kaydıyla, işlem görmüş ürünün ve bu ürünün üretimi için gönderilen geçici ihracat eşyasının yurda geri getirilmesine gerek bulunmamaktadır. Bu durumda, geçici ihracata konu eşya için, bu Kararın 10 uncu maddesinin (4) numaralı fıkrası uyarınca alınan teminatlar irat kaydedilir veya alınmayan vergi tahsil edilir. Ayrıca, bu eşyanın ihracatında kambiyo mevzuatı hükümleri uygulanır.Hariçte işleme izin belgesi/hariçte işleme izni, ilgili firmanın talebi üzerine iptal edilir.
Hariçte işleme izin belgesinin/hariçte işleme izninin düzenlenmesi, revizesi için ibraz edilen bilgi ve belgeler ile belge/izin kapsamında yapılan işlemlerin gerçek dışı olduğunun veya belge/izin üzerinde tahrifat yapıldığının tespiti halinde; ilgili belge/izin iptal edilir ve ilgililer hakkında kanuni işlem yapılır.
İptal edilen belge/izin kapsamında ithalat yapılmamışsa, bu Kararın 10 uncu maddesinin (4) numaralı fıkrası ve 13 üncü maddesinin (1) numaralı fıkrası hükümlerine göre; ithalat yapılmışsa, bu Kararın 15 inci maddesi hükümlerine göre işlem yapılır.
Hariçte işleme tedbirlerine uyulmaması
Hariçte işleme tedbirlerini, hariçte işleme rejimi ve hariçte işleme izin belgesinde/hariçte işleme izninde belirtilen esas ve şartlara uygun olarak yerine getirmeyenlerden;
Belgede/izinde kayıtlı miktar ve değerin üzerinde ithalat yapıldığının tespiti halinde, bu kısma tekabül eden ithalattan doğan vergi ithal tarihi itibarıyla,
Belgenin/iznin iptal edilmesi halinde, bu kapsamda ithalat yapılmışsa bu ithalata ilişkin alınmayan vergi ithal tarihi itibarıyla,
Belge/izin kapsamında ithalat yapılmamışsa, Hariçte işleme Rejim Kararına uyarınca teminata bağlanan veya alınmayan vergi ihraç tarihi itibarıyla,6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil edilir.
Kapatma esnasında ibraz edilen gümrük beyannamesi ve eki belgelerin sahte veya üzerinde tahrifat yapılmış olması durumunda, bu beyanname kapsamı ithalata ilişkin vergi, tahsil edilir, ilgililer hakkında kanuni işlem yapılır ve belge/izin sahibi firma 1 (bir) yıl süreyle hariçte işleme rejiminden yararlandırılmaz.
Hariçte işleme izin belgesi/izni sahibi firmalar tebliğ ve genelgelere uymayan, yanlış işlem yapan, belge/izinlerin ilgiliye ait orijinal nüshasına gerekli meşruhatı kaydetmeden işlem yapan, yanıltıcı bilgi veren ve bu nedenlerden dolayı vergi kaybına veya verginin tahsilinde gecikmelere sebep olan gerçek ve tüzel kişiler, asıl borçludan alınamayan alacağın ödenmesinden müştereken ve müteselsilen sorumludur.
Sinema-televizyon filmleri ve ses bantları
Stüdyo banyo işlemleri veya post-prodüksiyon gibi işlemler için geçici olarak Türkiye Gümrük Bölgesi dışına ihraç edilecek sinema-televizyon filmleri ile ses bantlarının hariçte işleme rejimi kapsamında geçici ihracına ilişkin başvurular doğrudan gümrük müdürlüklerine yapılır.Gümrük müdürlüğü tarafından onaylanan beyanname hariçte işleme izni hükmündedir. Ayrıca izin belgesi düzenlenmez.Sinema-televizyon filmleri ve ses bantlarının ithalat vergileri, gümrük kıymeti olarak beyan edilen işçilik veya işleme masraflarına eşit bir tutar dikkate alınarak, geri getirilen eşyaya ilişkin gümrük beyannamesinin tescil edildiği tarihte geçerli olan vergi oranı ve diğer vergilendirme unsurlarına istinaden belirlenir.
Geçici olarak çıkarılacak ticari nitelikte olmayan eşya
Geçici olarak Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkarılan ticari nitelikte olmayan eşyanın üç yıl içerisinde değiştirilmeksizin geri getirilmesi esastır. Ancak, doğal afet, getirildiği ya da geçiş ülkelerindeki iç karışıklık, abluka veya savaş hali, resmi makamlarınca getirilen yasaklar veya eşyanın alıkonulması gibi beklenmeyen haller veya mücbir sebeplerin varlığı halinde bu süre, ilgilinin yazılı talebi üzerine ilgili gümrük müdürlüğünce uzatılabilir.
Süre uzatımına ilişkin dilekçeye, beklenmeyen hal veya mücbir sebeplerin varlığını tevsik eden noter veya yurtdışı temsilciliklerimiz tarafından onaylı Türkçe tercümesinin eklenmesi gerekir. İbraz edilen belgelerin ilgili gümrük müdürlüğünce uygun bulunması halinde, müracaatın kanuni süre içinde yapılıp yapılmadığına ve mücbir sebep belgesinin tarihine bakılmaksızın yeteri kadar ek süre verilir.
Geri getirilmek üzere Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkarılan ev eşyası süre kısıtlamasına tabi değildir. Bu eşyanın giriş işlemleri 4458 sayılı Gümrük Kanununun 167 nci maddenin 5/f bendi çerçevesinde sonuçlandırılır.
Yurtdışı müteahhitlik hizmetleri kapsamında geçici ihracı yapılacak ticari eşya
Yurtdışı müteahhitlik hizmetleri kapsamında, yurtdışında inşaat, tesisat, montaj, mühendislik, proje, müşavirlik, işletme, bakım ve onarım gibi teknik hizmet amacı ile Türkiye Gümrük Bölgesinden geçici olarak ihraç edilecek eşyaya ilişkin işlemler Ekonomi Bakanlığınca 4/4/2008 tarihli ve 26837 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 2008/1 sayılı Yurtdışı Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik Hizmetleri Kapsamında Yapılacak İhracat ve İthalata İlişkin Tebliğ çerçevesinde yürütülür. Bu kapsamda geçici ihracı yapılacak eşya için gümrük beyannamesi düzenlenerek, gümrük işlemlerinin yapılması için gümrük müdürlüğüne beyanda bulunulur.Yurtdışı müteahhitlik hizmetleri kapsamında geçici olarak Türkiye Gümrük Bölgesi dışına ihraç edilen eşyanın, Ekonomi Bakanlığınca verilen süre içerisinde geri getirilmesi esastır. Söz konusu eşyanın yurt dışında kalma süresi, Gümrük Kanununun 168 inci maddesinde belirtilen 3 yıllık süreyi aşamaz. Ancak bu süre Ekonomi Bakanlığınca uzatılabilir. Anılan Müsteşarlıkça verilecek süre uzatım yazısı, süre bitiminden önce başvurulmak kaydıyla, ilgili gümrük müdürlüğünce ek süre belgesi olarak değerlendirilir.
Ticari kiralama kapsamında geçici ihracı yapılacak eşya
Ticari kiralama yoluyla yapılacak ihracat talepleri, kiracı firma veya kuruluşla yapılan sözleşmenin aslı veya noter tasdikli örneği ile sözleşmenin yeminli tercümanca yapılmış olan Türkçe tercümesi; kiraya verilen eşyanın motorlu kara nakil vasıtası olması durumunda ise ayrıca bahse konu aracın motorlu araç tescil belgesinin bir örneği ile birlikte, çıkış işlemlerinin yapılacağı gümrük müdürlüğüne yapılır. Gümrük müdürlüğü tarafından onaylanan beyanname izin hükmündedir.Ticari kiralama konusu eşyanın mülkiyetinin kiraya verene ait olmaması durumunda, eşyanın mülkiyetinin başkasına ait olduğuna ilişkin noterde tanzim ettirilmiş muvafakatname ibraz edilir.
Ticari kiralama konusu eşyanın, finansal kiralama yoluyla elde edilmiş olması durumunda, söz konusu eşyanın finansal kiralama yoluyla elde edildiğine ilişkin kiralayan ile kiraya veren arasında yapılan sözleşme ve kiralayan kişi tarafından noterden tanzim ettirilmiş muvafakatname ibraz edilir.Ticari kiralama yoluyla yapılacak ihracatta süre, Gümrük Kanununun 168 inci maddesinde belirtilen 3 yıllık süreyi aşamaz. Ancak bu süre, bitiminden önce başvurulmak kaydıyla, ilgili gümrük müdürlüğünce ticari kiralama sözleşmesinde belirlenen süre kadar uzatılabilir.
Finansal kiralama kapsamında geçici ihracı yapılacak eşya
Finansal kiralama yoluyla yapılacak ihracat talepleri, kiracı firma veya kuruluşla yapılan sözleşmenin aslı veya noter tasdikli örneği ile sözleşmenin yeminli tercümanca yapılmış olan Türkçe tercümesi ile birlikte çıkış işlemlerinin yapılacağı gümrük müdürlüğüne yapılır. Gümrük müdürlüğü tarafından onaylanan beyanname izin hükmündedir.
Finansal kiralama yoluyla yapılacak ihracatta süre, Gümrük Kanununun 168 inci maddesinde belirtilen 3 yıllık süreyi aşamaz. Ancak bu süre, bitiminden önce başvurulmak kaydıyla, ilgili gümrük müdürlüğünce finansal kiralama sözleşmesinde belirlenen süre kadar uzatılır.
Sergi ve fuar eşyası
Yurtdışında düzenlenen sergi ve fuarlarda gösterilmek üzere Türkiye Gümrük Bölgesinden geçici olarak çıkarılacak eşya gümrük müdürlüğüne gümrük beyannamesi ile beyan edilerek, gümrük işlemleri tamamlanır.Sergi ve fuarlarda sergilenmek üzere geçici çıkışı yapılacak eşyanın ayırt edici özellikleri, özel işaretleri ile eşyanın sergileneceği fuar veya serginin adı beyannameye kaydedilir. Bu eşyaya ilişkin kesin satış faturası aranmayarak proforma fatura veya sevk irsaliyesinin beyannameye eklenmesi sağlanır.
Diğer çıkış işlemleri
Türkiye Gümrük Bölgesi dışına geçici olarak çıkarılacak eşya, gümrük müdürlüğüne gümrük beyannamesi ile beyan edilir ve eşyanın marka, seri numarası, model yılı gibi ayırt edici özellikleri ile özel işaretleri beyannameye kaydedilerek çıkış işlemi gerçekleştirilir.INF-2 Bilgi Formu 2006/10895 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca üçgen trafik çerçevesinde INF-2 bilgi formu ile yapılan gümrük işlemlerinde, Ekonomi Bakanlığınca verilen hariçte işleme izin belgesi mutlaka aranır ve söz konusu belge tarih ve sayısı INF-2 bilgi formunun 6 numaralı kutusuna kaydedilir.
Tütün ve tütün mamullerinin hariçte işleme izin belgesi kapsamında geçici ihracı
Türkiye Gümrük Bölgesi dışında işlem görmek üzere hariçte işleme izin belgesi ile geçici olarak ihraç edilen, işlenmiş veya işlenmemiş yaprak tütünler ile bunlara ait kırık, damar, toz ve döküntülerin geçici ihracatları aşamasında, Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumunca düzenlenen izin belgesi aranır.
Radyoaktif maddeler ve bunların kullanıldığı cihazların geçici ihracı ve yeniden ithali
Radyoaktif Maddeler ve Bunların Kullanıldığı Cihazların İthaline İlişkin Tebliğ kapsamı eşyanın, Türkiye Atom Enerjisi Kurumundan kullanma ve bulundurma lisansı almış kuruluşların ithalat işlemleri daha önce tamamlanmış ve lisans verilmiş cihazlarının, yurt dışında gösterdikleri faaliyetlerinde kullanılmak üzere geçici ihracı ve yeniden ithalinde, anılan Kurumdan alınan "Lisanslı Cihazlar İçin Gümrük Giriş-Çıkış İzni" formu aranır. Söz konusu eşyanın yeniden ithalinde, geçici ihracı sırasında ibraz edilen form geçerlidir.
Ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen eşya
Türkiye Gümrük Bölgesinden geçici olarak ihraç edilen ve gümrük mevzuatı hükümleri uyarınca ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen eşyanın, Gümrük Kanununun 168 inci maddesinde belirtilen süreleri aşarak geri gelmesi halinde; söz konusu eşyanın, eski, kullanılmış, yenileştirilmiş, kusurlu (defolu) ve yatık, zamanla dayanıklılığını yitirmiş olması nedeniyle İthalat Rejimi Kararının 2 ve 7 nci maddeleri çerçevesinde Ekonomi Bakanlığından başkaca bir izin alınmadan serbest dolaşıma girişi yapılır.Ayrıca, söz konusu eşyanın, İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanun hükümleri de dikkate alınarak sadece; İthalatta Korunma Önlemleri Hakkında Mevzuat, İthalatta Kota ve Tarife Kontenjanı İdaresi Hakkında Mevzuat, İthalatta Gözetim Uygulanması Hakkında Mevzuat, Belirli Tekstil Ürünleri İthalatında Gözetim ve Korunma Önlemleri Hakkında Mevzuat, İkili Anlaşmalar ve Protokoller veya Diğer Düzenlemeler Kapsamı Dışında, Belirli Ülkeler Menşeli Tekstil Ürünleri İthalatında Gözetim ve Korunma Önlemleri Hakkında Mevzuat, Türkiye’nin Ticari Haklarının Korunması Hakkında Mevzuat ve Çin Halk Cumhuriyeti Menşeli Malların İthalatında Korunma Önlemleri Hakkında Mevzuat çerçevesinde izne tabi olmadan serbest dolaşıma girişi yapılır.
Süre uzatımı Gümrük Kanununun 168 inci maddesinde belirtilen 3 yıllık süreyi aşamaz. Ancak bu sürenin bitiminden önce başvurulmak kaydıyla, ilgili gümrük müdürlüğünce yeteri kadar ek süre verilir. Bunun için mücbir sebep veya beklenmeyen hali gösterir belgenin noter veya yurtdışı temsilciliklerinden onaylı Türkçe tercümesinin de dilekçeye eklenmesi gerekir. Türkiye Gümrük Bölgesi dışına geçici ihracı veya çıkışı yapılmış eşyanın, başka bir kamu kurumunun kendi görev alanı itibarı ile bilgisi ve izni çerçevesinde, Türkiye Gümrük Bölgesi dışında kalması için yapılan işlemler süre uzatımı olarak değerlendirilir. Geçici ihracı yapılan eşyanın ekonomik gereklilik nedeniyle üç yıllık sürenin üzerinde Türkiye Gümrük Bölgesi dışında kalmasının talep edilmesi halinde, ekonomik nedenlerin belgelendirilmesi ve verilen süre içerisinde başvurulması durumunda, ilgili gümrük idaresince yeteri kadar ek süre verilir
Hariçte İşleme Rejimi Pratik Bilgiler
Hariçte işleme rejimi adından anlaşılacağı üzere hariç memleketlerde işlenmek üzere geçici eşya çıkışıdır.
Gümrük Rejim kodları arasında 2100,2300.2141,2151 kodlar geçici çıkış işlem kodlarıdır.
Hariçte işleme rejimi ülkeye Giriş kodları 6121,6123,6321,6323, genelde kullanılan rejimlerdir.
Türkiye'deki imalatçılardan KDV ödeyerek aldığı kumaşı HİR kapsamında yurt dışındaki fason üreticilerine göndermek suretiyle konfeksiyon haline getirilen (gömlek, bluz, pantolon v.b.) ürünleri INF 2 belgesi ve üçgen trafik uygulaması ile yurda geri getirmeden başka bir Avrupa Birliği ülkesine gönderilmesi işlemi; ihracatta vergisi iadesini gerektiren veya vergi iadesi dışında bir mali avantaj sağlanması mümkün bulunmayan bir işlem olması sebebiyle, söz konusu kumaşların yurt içinden alınan eşyaların tesliminde KDV Kanununun 11/1-c maddesinde yer alan tecil-terkin sistemi kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.
Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası sahibi kişiler ile Onaylanmış Kişi Statüsüne İlişkin Gümrük Genel Tebliğinde (Sıra No:1) belirtilen kolaylıklardan faydalanma hakkı bulunan tüm yükümlüler tarafından beyan edilen eşyanın, fiziki kontrolü gerektirir özel durumlar hariç olmak üzere, sadece ayniyet tespiti gerekçesiyle kırmızı hatta yönlendirilmemesi gerekmektedir.
Hariçte İşleme Rejimi kapsamında yurt dışına gönderilen yerli tütün, damar ve kırık damarları ile tütün fonu da dahil tüm ithalat vergileri ödenmek suretiyle önceden serbest dolaşıma sokulan tütünün özel proseslerde işlenerek tekrar yurda sokulması sırasında, gönderilen miktardan tütün fonu alınmaması, sadece işleme faaliyetlerinden dolayı meydana gelen ağırlık artışından tütün fonu alınması gerekmektedir.
Hariçte işleme belgesi kapsamında kalmak şartıyla yapılan ithalatta, ithalat bedeli olarak sadece işçilik bedeli ödenmesi durumunda, yapılan ithalat üzerinden Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu kesintisi yapılmaması gerekmektedir.
Gümrük beyannamelerinin özel takas olarak açılmış olmasına ve özel takas şartlarına uyulmamasına rağmen, hariçte işleme belgesi kapsamında kalmak şartıyla yapılan ithalatta, ithalat bedeli olarak sadece işçilik bedeli ödenmesi durumunda, yapılan ithalat üzerinden Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu kesintisi yapılmaması gerekmektedir.
Hariçte işlem rejimi kapsamında yurt dışına geçici olarak gönderilen eşyanın kesin satışı veya mülkiyet devri söz konusu olmadığından fatura düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır. Bu itibarla, hariçte işleme rejimi kapsamında geçici ihraç edilen eşyanın çıkış gümrük işlemlerinde, geçici çıkışı yapılan eşyanın; cinsini, miktarını, gümrük işlemlerine esas olacak kıymetini ve ayniyatına ilişkin bilgileri ihtiva eden bedelsiz faturanın düzenlenmesi gerekmektedir.
2187 sayılı Kararın 1 inci maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde, Fikir ve Sanat Eserlerinin Çoğaltılmasına Yarayan Teknik Cihazlar ile Boş Taşıyıcı Materyallerin İmalat veya İthalatında Yapılacak Kesinti Oranlarının Belirlenmesine İlişkin Karar taşıyıcı materyaller ile fikir ve sanat eserlerinin çoğaltılmasına yarayan her türlü teknik cihazı imal edenler "ihraç edilenler hariç tutulmak suretiyle" yükümlü kılınmıştır. Hal böyle iken, "ihraç edilenler hariç" yurtiçinde imal edilen ve ihracat yoluyla yurtdışına gönderilen eşyaların kesintiden muaf olduğu göz önünde bulundurulduğunda, söz konusu eşyaların ithal edilmek suretiyle tekrar yurda sokulması halinde, bu eşyaların ithalat kesintisi kapsamına girecek olduğu ve bu eşyalar için kültür fonu ödemesinin yapılması gerekmektedir.
Hariçte işleme Rejimi kapsamında Arızalı telefonların yeni telefonlarla değiştirilmesi amacıyla yurtdışından getirilen telefonların ithali, KDV ve ÖTV ye tabi tutulacaktır.
İthal edilen cep telefonlarının daha önce kendisinden arızalı telefonları alınan müşterilere tesliminde fatura ve benzeri belgeler düzenlenmek suretiyle genel hükümler çerçevesinde KDV hesaplanacaktır. İthalat sırasında ödenen KDV tutarları firmalarca KDV Kanununun 29 ila 34 üncü maddelerindeki düzenlemeler çerçevesinde indirim konusu yapılabilecektir.
Ticaret politikası önlemlerinin uygulanmasında esas alınacak tarih, hariçte işleme rejimi beyannamesinin tescil tarihidir.
Yeniden ithalata konu eşyaya standart değişim sisteminin uygulandığı durumda, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesi dışında ek bir işleme faaliyetine tabi tutulması veya tamirat yaptırılması hallerinde ticaret politikası önlemleri uygulanmaz.
Eşyanın tamir amacıyla geçici ihraç edildiği ve tamiratın bedel karşılığında yapıldığı hallerde, eşyanın gümrük kıymeti olarak tamir masraflarına eşit bir tutar esas alınmakla birlikte, eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine gelişinde ödenen navlun, sigorta ve Türkiye Gümrük Bölgesi dışında tamir sırasında ödenen diğer masraflar da dikkate alınır.
Hariçte işleme rejimi kapsamında geçici ihraç edildikten sonra yurda geri gelişinde, Gümrük Kanununun 143 üncü maddesi uyarınca işlem yapılması durumunda,
a)Gümrük Kanununun 143 üncü maddesi gereğince serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil edildiği tarihte bu ürünlere uygulanacak vergi oranı ve diğer vergilendirme unsurlarına göre işlem yapılacağından, bahse konu eşyanın Gümrük Kanununun 167/9-d ve 167/9-e maddeleri gereğince gümrük vergisinden muaf tutulması,
b) 3065 sayılı KDV Kanununun 16/1(b) maddesinde, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 167'nci maddesi hükümü kapsamında [(5) numaralı fıkrasının (a) bendi ile (7) numaralı fıkrası hariç] gümrük vergisinden muaf veya müstesna olan eşyanın ithalinin vergiden müstesna olduğu hüküm altına alındığından, KDV tahsil edilmemesi,
c) 4760 sayılı ÖTV Kanununun 7/6 maddesi uyarınca ÖTV Kanununa ekli listelerdeki mallardan 4458 sayılı Gümrük Kanununun 167 nci Maddesi [(5)numaralı fıkrasının (a) bendi ile (7) numaralı fıkrası hariç], geçici ithalat ve hariçte işleme rejimleri ile geri gelen eşyaya ilişkin hükümleri kapsamında gümrük vergisinden muaf veya müstesna olan eşyanın ithali (Bu Kanunun 5 inci Maddesinde düzenlenen ihracat istisnası ile 8 inci Maddesinin (2) numaralı fıkrasında düzenlenen ihraç kaydıyla teslimlerde verginin tecil ve terkin edilmesi uygulamasından yararlanılarak ihraç edilen, ancak 4458 sayılı Gümrük Kanununun 168, 169 ve 170 inci Maddelerinde belirtildiği şekilde geri gelen eşyanın ithalat istisnasından faydalanabilmesi için, bu eşya ile ilgili olarak ihracat istisnasından veya tecil-terkin uygulamasından faydalanılan miktarın gümrük idaresine ödenmesi veya bu miktar kadar teminat gösterilmesi şarttır.) vergiden müstesna tutulmuştur. Bu kapsamda ÖTV Kanununa ekli listelerdeki mallardan Gümrük Kanununun hariçte işleme rejimi kapsamında gümrük vergisinden muaf veya müstesna olan eşyanın ithali ÖTV'den istisna tutulmuştur. Bu nedenle söz konusu eşyanın ÖTV'den istisna tutulması,şeklinde işlem yapılması gerekmektedir.