GÜMRÜK'TE CE DENETİMLERİ
GÜMRÜK'TE CE DENETİMLERİ
GÜMRÜKTE DİĞER KURUM KONTROLLERİ CE DENETİMLERİ
İthalatını yapacağımız makine, elektrikli ekipmanlar, asansör aksamları gibi kısaca ÜRÜN GÜVENLİĞİ VE DENETİMİ İTHALATINA İLİŞKİN 2021/9 sayılı tebliğ ekinde yer alan eşyaların ithalatında işlemler tareks(Dış ticaret Risk Esaslı Kontrol Sistemi) üzerinden yapacağımız başvuru ile başlamaktadır.
KAPSAMDIŞI REFERANS NUMARASININ BEYAN EDİLECEĞİ DURUMLAR
İthalatını yapacağımız eşyanın gtipinin listede olması fakat gtip karşılığı tanımlara uymaması halinde kapsamdışı referans numarası beyan edilerek işlemler tekemmül ettirilebilir. Örneğin tebliğ kapsamında belirtilen 853669900018 gtip li eşyanın karşısında belirtilen tanımda AC için 50-1000 volt - DC için 75-1500 volt aralıkları dışındakiler ve motorlu kara taşıtlarında kullanılanlar hariç tanımı belirtilmektedir. Eşyamız bu tanımların haricinde ise örneğin motorlu kara taşıtlarında kullanılan eşyalardan ise tebliğde belirtilen kapsamdışı referans numarası yazılarak işlemler tamamlanır. Yine tebliğ de belirtilen gtiplerin karşılarında belirtilen tanımlara uyan eşyanın aynı zaman da karşılarında belirtilen yönetmelik kapsamında olması gerekmektedir. Gtip ve Ürün tanımı uygun fakat karşılığında belirtilen yönetmelik kapsamında olmaması halinde de kapsamdışı referans numarası beyan edilerek işlemler tamamlanır. Örneğin 9405.20.40.90.00 gtip te bulunan masa lambasının tebliğde belirtiği üzere karşısında bulunan LVD yönetmeliği kapsamında olmalıdır. Şayet LVD yönetmeliği kapsamında değilse kapsamdışı referans numarası beyan edilerek işlemler tamamlanır. LVD yönetmeliği ekinde listelenen ekipman ve durumlar dışında, alternatif akım için 50 V - 1000 V, doğru akım için 75 V - 1500 V arasındaki gerilimlerde kullanılmak üzere tasarlanan elektrikli ekipmanları kapmaktadır. 9405.20.40.90.00 gtip te bulunan masa lambasının alternatif akımı 50 V dan az ise örneğin 12 V ile çalışıyorsa 12V olduğu eşya üzerinde belirtilmiş ise bu ithalatçı tarafından biliniyorsa kapsamdışı referans numarası beyan edilerek işlemler yapılabilir.Bir diğer örnek olarak 8438.10.10.00.00 gtip’te bulunan Ekmek, pasta, bisküvi imaline mahsus olanlar eşyalar için sadece ekmek dilimleme makineleri TSE denetimine tabidir.Bu ürünün dışında kalan ürünler kapsam dışıdır. Kapsamdışı referans numarası yazılarak beyan edilen işlemler tebliğin ilgili maddesi gereği Kapsam dışı olarak beyan edilen ürünlerin, gümrük gözetiminde bulunması kaydıyla ilgili gümrük idaresince fiili denetime yönlendirilmesi halinde tareks başvurusu yapılarak işlemlere devam edilir.
TAREKS NUMARASININ DOĞRUDAN OLUŞTURULACAĞI DURUMLAR
Tareks üzerinden yapmış olduğumuz başvurularda söz konusu eşya Avrupa birliğinden A.tr dolaşım belgesi ile birlikte gelmekte ise ve tareks başvurusunda bu muafiyeti belirtmemiz halinde Tareks referans numarası doğrudan oluşturulabilmektedir ve tareks referans numarası ithalat işlemlerinde beyan edilerek diğer gümrük işlemleri tamamlandıktan gümrükten eşyanın çıkışı sağlanır. Avrupa Birliğinden A.tr eşliğinde gelen eşyalarda bazen Tareks başvurusunda fiziki muayeneye yönlendirilebilir, yönlendirilmesi durumunda da TSE tarafından yapılacak belge ve fiziki muayene sonrasında uygun olması durumunda tareks referans numarası oluşturulur ve ithalat işlemlerinde tareks referans numarası beyan edilerek diğer gümrük işlemleri tamamlandıktan gümrükten eşyanın çıkışı sağlanır. Ayrıca bu eşyaların ithalatına ilişkin tareks başvurusunda üretim girdisi muafiyeti kullanılarak işlem yapılması halinde Tareks referans numarası doğrudan oluşturulur ve ithalat işlemlerinde beyan edilerek diğer gümrük işlemleri tamamlandıktan gümrükten eşyanın çıkışı sağlanır. Eşyamıza ait ürün girdisi muafiyeti varsa bu hak kullanılarak eşyamızın fiziki muayeneye yönlendirilemeden işlemlerin yapılmasını sağlayabiliriz. Ürün girdisi muafiyeti talepleri elektronik ortamda Bilim Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğüne yapılır ve başvurular yine İl Müdürlüğünce sonuçlandırılır. Müdürlükçe yapılan değerlendirme de üretim girdisi muafiyeti olarak kullanılacak ürünün, firmanın güncel kapasite raporunda IV numaralı tablosunda kullanıldığı miktar kadar olup, bu miktarın üzerinde başvuru yapılmamalıdır. Burada bahsettiğimiz iki senaryo tebliğ kapsamındaki kolaylıklar kapsamındadır. AQAP veya GMP belgesi sahibi sanayicilerin kendi ihtiyaçları için Ek-2’de belirtilen ürünlerden yapacakları ithalatta, firmalarca Bakanlığa sunulan AQAP veya GMP belgelerinin TAREKS’te tanımlanmasını müteakip ithal konusu her ürün için doğrudan oluşturulan TAREKS referans numarası, içinde bulunulan yılın sonuna kadar aynı ürünlerin müteakip ithalatında kullanılır.Bu başvurular yıllık başvuru olmasından dolayı çok dikkatli yapılarak özenle düşümlerinin yapılması gerekmektedir.
FİİLİ DENETİME YÖNLENDİRİLEN ÜRÜNLER
Eşyamız kapsamdışı olmaması, A.tr ile gelmemesi, ürün girdisi muafiyeti olmaması halinde her durumda fiili denetime yönlendirilecektir. Ayrıca a.tr olması halinde de bazen fiili denetime yönlendirilebilir. Tebliğ kapsamındaki belirtilen eşyaların tareks başvurusu sonrasında fiili denetime yönlendirilmesi halinde karşılarında belirtilen yönetmelik kapsamında olup olmadığı, beyan edilen Ab Uygunluk Beyanın kontrolü, eşya üzerine iliştirilen CE işaretinin uygun olup olmadığı, gerektiğinde test raporu incelemesi yapılır. Ab Uygunluk beyanında, fatura da, eşya üzerindeki etikette yazan ürün adı, marka, model birbirine uyumlu olmalıdır. Ab Uygunluk beyanlarının tebliğde belirtilen yönetmeliğe uygunluğu https://ec.europa.eu/growth/single-market/european-standards/harmonised-standards_en / link üzerinden yapılabilir. Eşyamız LVD yönetmeliği kapsamında ise https://ec.europa.eu/docsroom/documents/43964 üzerinden kontrol sağlanır. AB uygunluk beyanında belirtilen standartlar linkte bulunan güncel standartlar olup olmadığı kontrol edilebilir. Şayet uygunluk beyanımız da belirtilen standartlar güncel değil ise beyan etmemeliyiz. Fiili denetime yönlendirilen ürünlerin fiziki kontrolü TSE yetkililerince yapılmaktadır. TSE yetkililerince yapılan belge kontrolü ve fiziki kontrol sonrasında eşyanın ithalatı standartlara ithalata uygun ise tareks referans numarası oluşturularak işlemler tamamlanır.
SONUÇ
2021/9 Sayılı Ürün Güvenliği ve denetimi kapsamında ithalatını yapacağımız eşyaların öncelikle gtipini doğru tespit etmemiz gerekmektedir. Sonrasında eşyamız tebliğ kapsamında bir ürün olup olmadığını sonrasında da tebliğde gtip karşılığında belirtilen ürün olup olmadığını tespit etmeliyiz. Eşyamız tebliğ kapsamı tanımlara uygun değil ise ve gtip karşılığı yönetmelikte belirtilen eşya kapsamında değil ise kapsamdışı referans numarasını beyan ederek işlemlere devam edebiliriz. Eşyamız tebliğ kapsamında belirtilen tanımlara uygun ve yönetmelik kapsamında ise Eşyamız için ürün girdisi muafiyeti var ise ürün girdisi muafiyeti kapsamında başvurumuzu yaparak, ürün girdisi muafiyeti yoksa eşyamız a.tr ile geliyorsa a.tr muafiyeti kapsamında başvurumuzu yapabiliriz. eşyamız tebliğ kapsamında, ürün girdisi muafiyeti ve a.tr dolaşım belgemiz yok ise eşyamız için düzenlenen Uygunluk beyanının kontrolü https://ec.europa.eu/growth/single-market/european-standards/harmonised-standards_en link üzerinden yapılarak uygun ise beyan edilerek işlemlere devam edilmelidir.Başvurunun ürün üzerinde Ce işareti taşımaması veya ilgili standard ve direktiflere göre uygun olmaması durumunda Tse tarafından Red denetleme sonucu olarak sonuçlandırılacaktır.Bu durumda ya eşya mahrece iade edilmelidir.Ya da Ticaret Bakanlığından Transit ticaret izni alınarak 3.ülkeye transit yapılmalıdır.
CİHAN YAVUZ