İHRACATTA FİİLİ İHRAÇ TARİHİ SORUNU
İHRACATTA FİİLİ İHRAÇ TARİHİ SORUNU
İhraç Mallarının Fiili İhraç Tarihi
Gümrük’te ihracat mevzuatımızda İhracat rejimi kapsamında yurt dışına eşya gönderimi yapılmaktadır. Bu eşyaların yurt dışına çıkışı gümrük’te bir beyanname kapsamında yapılmaktadır. ihracat yönünden her sevkiyat bir fatura kapsamı eşyaların gümrük çıkış beyanname konusu olduğu için yurt içinden yurt dışına gönderilen eşyaların Kdv ve diğer vergiler yönünden fiilen ihraç tarihi bu sebeple önem arz etmektedir.Bu sebeple ihracatta yurt dışına satışını yapılan malların Gümrük Müdürlüğünce Gümrük beyannamesi tescil işlemi yapıldıktan sonra eşyaların çıkmaması ve söz konusu malların kıymet araştırması sebebiyle gümrük beyannamesi bilgilerinin vergi dairesi VEDOP sistemine gecikmeli olarak kapanma tarihinde aktarıldığı ve beyannamenin kapanma tarihinin gecikmeler yaşandığı tespit edilmiştir.Bu duruma göre Malların ihracat beyannamesi kapsamında aşağıdaki durumlara göre kapanma tarihleri baz alınması gerekmektedir.
I- KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
Bilindiği üzere, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun "Safi Kurum Kazancı" başlıklı 6 ncı maddesinde; kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettiği safî kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safî kurum kazancının tespitinde, Gelir Vergisi Kanununun ticarî kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.
Ticari kazançta elde etme tahakkuk esasına bağlanmış bulunmaktadır. Bu esas dikkate alındığında, bir gelir veya gider unsurunun özel bir düzenleme bulunmadığı sürece, mahiyet ve tutar itibariyle kesinleştiği dönemin kazancının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.
Yurtdışındaki alıcının satış akdine konu olan malı satıcının Türkiye'deki fabrikasında, deposunda veya herhangi bir işyerinde kendisinin veya adına hareket edenin teslim alacağını satış akdinde belirlenmiş olması halinde satıcının belirtilen işyerinde malı teslim etmesiyle satış akdi tamamlanmış gelir tahakkuk etmiş olacağından söz konusu gelirin bu tarihin içinde bulunduğu takvim yılının kurum kazancı olarak değerlendirileceği tabiidir.
Diğer taraftan, ihracatta malın satıcının Türkiye'deki işyerinde teslim alınması hariç olmak üzere, Şirketler tarafından gerçekleştirilen ihracat faaliyetlerine ilişkin elde edilen gelirin fiili ihraç tarihi itibarıyla tahakkuk ettiğinin kabul edilmesi ve bu tarihin içinde bulunduğu takvim yılının kurum kazancı olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.
II- KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
3065 Sayılı KDV Kanununun 11/1-a maddesiyle; "İhracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler ile yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler ve karşılıklı olmak şartıyla uluslararası roaming anlaşmaları çerçevesinde yurt dışındaki müşteriler için Türkiye'de verilen roaming hizmetleri" KDV'den istisna edilmiştir.
Yine, aynı Kanunun 12/1 maddesine göre bir teslimin, ihracat teslimi sayılabilmesi için aşağıdaki şartlar yerine getirilmiş olmalıdır.
"a)Teslim, yurt dışındaki bir müşteriye veya serbest bölgedeki alıcıya yada yetkili gümrük antreposu işleticisine yapılmalıdır.
b)Teslim konusu mal T.C.gümrük bölgesinden çıkarak bir dış ülkeye veya bir serbest bölgeye vasıl olmalı ya da yurtdışındaki müşteriye gönderilmek üzere yetkili gümrük antreposuna konulmalıdır. Teslim konusu malın ihraç edilmeden önce yurt dışındaki alıcı adına hareket eden yurt içindeki firmalar veya bizzat alıcı tarafından işlenmesi veya herhangi bir şekilde değerlendirilmesi durumu değiştirmez" hükmüne yer verilmiştir.
Konu ile ilgili olarak yayımlanan 4 Seri No.lu KDV Genel Tebliği'nin A/1 bölümünde;
"Bilindiği üzere Türkiye'den ihracat Rejimi Kararı ve Yönetmelikleri ile Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkındaki Kararlar ve Bu Kararlara İlişkin Tebliğler ve Talimatlar çerçevesinde yapılmaktadır. Söz konusu düzenlemelerde yer alan hükümlere göre fiili ihracat gümrük çıkış beyannamesinin ilgili gümrük idareleri tarafından tescil edilmesiyle gerçekleşmiş sayılmaktadır. Fiili ihracat tarihi ise bu beyannamelerin ön yüzünün üst orta bölümündeki tarihtir."denilmektedir.
Diğer taraftan 107 Seri No.lu KDV Genel Tebliği'nin (B) bendinde, "Bakanlığımıza yansıyan olaylardan, 1 Mayıs 2007 tarihinden sonra düzenlenen ve ihracat istisnası uygulamasında tevsik edici belge olarak vergi dairesine ibraz edilen gümrük beyannameleri üzerinde ihracatın gerçekleştiği tarihi belirten herhangi bir bilginin yer almadığı, bu nedenle ihracat istisnasından doğan iade işlemlerinin yerine getirilmesinde tereddüde düşüldüğü anlaşılmaktadır.
19 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinin (E) bölümüne göre, KDV uygulamasında ihracat işleminin gerçekleştiği tarih olarak, malın gümrük hattından geçtiği sırada çıkış gümrüğünce belirlenen ve gümrük beyannamesinin ilgili bölümünde belirtilen "gümrük hattını çıkış tarihi" esas alınmaktadır.
Ancak, 4/4/2007 tarihli ve 2007/19 sayılı Gümrük Müsteşarlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü Genelgesi ile gümrük idarelerince 1 Mayıs 2007 tarihinden itibaren ihracata yönelik düzenlenen gümrük beyannamelerinin ihracatçıya verilen nüshasının üzerine herhangi bir kapanma meşruhatı düşülmesine son verilmiştir.
Bu nedenle, 1 Mayıs 2007 tarihinden itibaren KDV beyannamelerinde ihracat istisnasına ilişkin beyanları bulunan mükelleflerin tevsik edici belge olarak ibraz ettikleri gümrük beyannamelerinde ihracatın gerçekleştiği tarihi belirten bir açıklama aranılmayacak, bu beyannamelere ilişkin elektronik ortamda (VEDOP) erişilen bilgiler arasındaki kapanma tarihi, ihracat istisnası uygulamasında ihracatın gerçekleştiği tarih olarak dikkate alınacaktır." açıklamalarına yer verilmiştir.
Buna göre, ihracat istisnası uygulamasında beyan döneminin, gümrük beyannamesine ilişkin elektronik ortamda (VEDOP) erişilen bilgiler arasındaki kapanma tarihinin dikkate alınması gerekmektedir.
ERKAN ATEŞ
GÜMRÜK MÜŞAVİRİ