GÜMRÜK KANUNU 56/1 ÇIKMAZI
GÜMRÜK KANUNU 56/1 ÇIKMAZI
GÜMRÜK KANUNU 56/1 SORUNU
Gümrük denilince aklınıza ilk neler geliyor sorusuna bugün daha sipesifik yazmaya çalışacağım. Bir seminerde sormuştum gümrük sizlere neler çağrıştırıyor diye ortaya atmıştım . Gelen cevaplar şaşırtıcı olduğu kadar etkileyici cevaplar’da almıştım. Bu cevaplardan bir tanesi Gümrük’te eşyalarımız bekler boşuna para öderiz diyenler çoğunluktaydı. Konuya birde sağlık ve ekolojik olarak bakanlar vardı doğa,bitki,ekosistem kontrollerinden ülkemize giren çıkan eşyaların taşıtların sistematik olarak kontrol edildiği yerler diye sıralayanlar olmuştu. Burada dikkat edilmesi gereken husus eşyalarınızın gümrükte beklemesi çoğunlukla diğer kurum kontrollerinin zamanında yapılmaması ve ithal edilen eşyaların ürünlerin üzerinde menşe ve alameti farikalarının yeterli düzeyde olmayışı ,Kıymetlerin araştırmaya gidilmesi,Labaratuvar tahlil beklemeleri gibi beklemeler söz konusudur.
Labaratuvar beklemeleri için size çözüm yolumuz Gümrük yönetmeliği 196/6 sayılı dilekçe taahhütname verilerek Onaylanmış Kişi Statüsüne veya yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasına sahip olması halinde, tahlil sonuçları alınmadan eşya teslim edilir. Tahlil sonucunun beyana aykırı çıkması halinde, sistem üzerinde beyannameye meşruhat düşülür ve vergilerin yeniden hesaplanmasını gerektirir bir durum olması halinde tahakkuku yeni duruma göre yapılır.
Kıymet ile ilgili araştırmalarda önümüzdeki günlerde Gümrük kıymetleri belirli bir birim fiyatının altında kalması durumunda daha çok sorunla karşılaşacağımızı belirtmek isterim.
Gümrük Yönetmeliği 181 maddesi Diğer kurum kontrollerinden(Tse,Tarex,İtkib,işgüm) Uygulamalarından bahseder Bu kurum kontrollerinden sağlıklı bir şekilde geçebilmek için yurt dışından gelen eşyaların üzerlerinde Ce ve ürün güvenliği işaretleri tam olması gerekmektedir.
Gelelim Menşe Konusuna Gümrük’te bir eşyanın nasıl beklediğini sizlere aktaracağım.Gümrük Kanunu 56/1 maddesine göre Gerek üzerlerinde, gerek iç ve dış ambalajlarında üretildiği ülkeden başka bir ülke ürünü olduğunu gösteren veya böyle bir izlenim uyandıran isim ya da simgeler taşıyan eşyanın Türkiye'ye ithaline izin verilmez. Bu gibi eşyanın Türkiye'den transit geçişine veya antrepo ve benzeri yerlere konulmasına ya da yeniden ihracına Müsteşarlıkça izin verilebilir. Eşyanın bu fıkra kapsamında olup olmadığının belirlenmesinde tereddüt edilen durumlarda, Sanayi ve Ticaret Bakanlığının görüşü esas alınarak işlem yapılır. Söz konusu isim ve simgelerin kaldırılması veya eşyanın gerçek menşeinin gösterilmesi amacıyla, usul ve esasları yönetmelikle belirlenecek elleçleme faaliyetlerine izin verilebilir.Hükmü amirdir Gümrük kanun maddesi 2005/2 genelge ile daha açıklamalı tarif edilerek örneklerle işlemler anlatılmıştır.Gümrük Kanunu 56/1 maddesinde eşyaların başka ülke üretilmiş izlenimi verilmesi diye başlamış menşe yanıltmasına kadar gidilmesi kasti bir durum aranması söz konusudur.Fakat durum böyle iken Çin menşeli gelen bir eşyanın çinden gelmesi ve Menşe şehadatnamesinde Çin menşeli yazılması fakat eşyaların üzerinde bu durum ile ilgili bir ibare olmaması durumunda yanıltıcı işlem yapılıyormuş gibi eşya üzerine elleçleme yapılması geçici bir işlemdir .Eşyalar çinden geliyorsa çin menşe dışında başka bir ülke menşesi yazılmamış ise beyan bu yönde ise İthalat firmalarını elleçleme yapılmasına zorlamak yanlış bir kuraldır.
Fakat yukarıdaki durumlara ikinci örnek olarak Çinden gelen bir eşyaya Almanyada üretilmiş gibi Alman Menşe belgesi almanyada üretilmiş iabreler konulması sahte ve yanıltıcı olacaktır.Eşyanın Menşei Doğru ise üzerlerinde başka bir ülkede üretilmiş izlenimi yok ise işlemlerin bekletilmemesi firmaların ticari zarara uğratılmaması gerekir.
2005/2 Sayılı Genelgede açıkça farklı yorumlara yol açılarak farklı uygulamaların önüne geçilmesi ve uygulamada yeknesaklığın sağlanması amacıyla 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 56/1 inci maddesi kapsamında değerlendirilmesi gereken eşyalara ilişkin başlıca durumlar sıralanmıştır:
1 - İç ve dış ambalajlarında ya da eşya üzerinde eşyanın üretildiği ülkeden başka bir ülkede üretildiği izlenimini uyandıran dizayn, kalite, stil ve bunun gibi ibareler bulunması (örneğin; Çin'de üretilen ve Çin menşeli olarak beyan edilen bir eşyanın üzerinde ya da ambalajında Çin'e dair hiçbir ibare yokken "designed in Italy"," styled in Germany" 'Swiss Design" ya da," Japanese quality" gibi ibarelerin yer alması),
2 - İç ve dış ambalajlarında ya da eşya üzerinde yer alan tek başına ülke isimlerinin eşyanın üretildiği ülkeden farklı bir ülke olması (örneğin; Çin'de üretilen ve Çin menşeli olarak beyan edilen eşyanın ya da ambalajının üzerinde tek başına "Germany", " Spain", "Europe" gibi ibarelerin bulunması) ,
3 - İç ve dış ambalajlarında ya da eşya üzerinde yer alan ve üretici ya da onun temsilcisi olan firmanın adresini (örneğin; Çin'de üretilen ve Çin menşeli olarak beyan edilen eşyanın ya da ambalajının üzerinde "Goldhand Vertriebsgesellsschaft mbH, Schlüterstrabe3, 40235, Germany, GB" ibaresi olması) gösteren ibarelerin olması halinde ayrıca eşyanın üretildiği yerin de belirtilmesi gerektiğinden sadece adres bilgisi olması ,
4 - İç ve dış ambalajlarında ya da eşya üzerinde eşyanın üretildiği ülkeden başka bir ülkede üretildiğini gösteren "Made In …….." ibaresinin bulunması (örneğin; Çin'de üretilen ve Çin menşeli olarak beyan edilen bir eşyanın ya da ambalajının üzerinde "Made in England" "Made in Indonesia" gibi ibarelerin bulunması),
Yukarıdaki duruma göre Çin’de üretilen bir eşyanın dış kabında Çin menşe alameti olması gerekir.
İç ve dış ambalajlarında ya da eşya üzerinde yer alan tek başına ülke isimlerinin eşyanın üretildiği ülkeden farklı bir ülke olması çin menşeli beyan edilmiş fakat üzerinde Madein spain veya madein Germany olmaması gerekir.
İç ve dış ambalajlarında ya da eşya üzerinde yer alan ve üretici ya da onun temsilcisi olan firmanın adresinin bulunmaması gerekir.
Gümrük Kanunu 56/1 Durumlarında söz konusu eşyanın 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 56/1 inci maddesi kapsamında değerlendirilerek Türkiye’ye ithaline izin verilmeyerek konu hakkında mükellefine tebligatta bulunulması; mükellefince söz konusu eşyalara ilişkin herhangi bir talepte bulunulması halinde konunun sonuçlandırılmak üzere Gümrük Bölge müdürlüklerine intikal ettirilmesi gerekmektedir.
Gümrük Kanunu'nun 56/1 inci maddesi kapsamındaki eşya ise Gümrük Yönetmeliğinin 32 nolu ekinde "ithaline izin verilmeyen eşya" olarak nitelendirilmiştir. Ayrıca, kaçakçılık kastının oluşabilmesi için ithali veya ihracı yasak eşyanın gümrüğe beyan edilmemiş olması gerekmektedir. Gümrüğe beyan edilmiş eşya, ithali veya ihracı yasak eşyalardan olsa bile kaçakçılık kastı oluşmadığından 5607 sayılı Kanuna göre işlem yapılmayacak, yalnızca bu eşyaların yurda girmesine izin verilmeyecektir. Bunun yanı sıra her olayın kendi içinde değerlendirilmesi gerekmektedir.
Ancak, gümrük idaresini yanıltmak amacıyla eşyanın menşeinin farklı beyan edilmesi suretiyle 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kapsamındaki fiillerin işlenmesi halinde bu Kanun hükümleri uyarınca takibata geçilmesi gerekmektedir.Diye yazımızın sonuna gelirken İthalatçı firmalarımıza tavsiyelemiz Menşe önemli bir konudur ilave gümrük vergilerinin ve emy kapsamı vergilerin çıkış noktası menşe konusudur.Eşyalarınızın üzerinden kesinlikle menşe yanıltıcı bir ibare bulunmaması ve açık net bir şekilde anlaşılması gerekmektedir.
Ticaret Bakanlığımızın bu genelgenin 2005 yılında çıkması nedeniyle revize edilmesi ve uygulamada yaşanan problemlerin ayrı bir genelge ile tarif edilmesi ,İthalatçı firmalarımızın mağdur edilmemesi,Gümrüklerde yaşanan bekleme ve demuraj sürelerini göz önüne alacak olursak ivedilikle çözüme kavuşturulması gerekmektedir.Bol ihracatlı günler diliyorum
ERKAN ATEŞ
GÜMRÜK MÜŞAVİRİ