SAVUNMA SANAYİ VE SİVİL HAVACILIK
SAVUNMA SANAYİ VE SİVİL HAVACILIK
Savunma Sanayi ve Sivil Havacılık Kapsamında Gümrük Mevzuatı Kolaylaştırmaları
Savunma Sanayi Sektörü Ülkemizin Milli ve yerli olarak gerçekleştirdiği atılımlardan birisidir.Savunma sanayisi gelişmesi demek dışarıdan alınması güç ve imkansız olan ara girdiler ve nihai ürünlerin Türkiyede üretilmesi ve dışa bağımlılığın azalması demektir.Gümrük Mevzuatımızda bu konu ile ilgili muafiyetler getirilmiş ,Savunma sanayisine ve Havacılık sektörüne kolaylıklar getirilmiş hatta vergiler sıfırlanmıştır.Hal böyle iken bu yazımda bu muafiyetleri daha belirgin şekilde anlatmaya çalışacağım.Savunma sanayisi Şirketleri Türkiye Genelinde en fazla Başkentimiz Ankarada yerleşik olarak görülmektedir.Biz Gümrük Müşavirliği şirketi olarak her gün Ankara Kahramankazan Ana yerleşkemizde Savunma Sanayisine yönelik çok sayıda ithalat ve ihracat işlemi gerçekleştiriyoruz. Yerli ve milli savunma sanayi şirketlerinin işlemlerinin Gümrüklerde aksamamsı için tüm mevzuatın inceliklerini uygulamaya çalışıyoruz.Gümrüklerde bu işlemlerin hızlı yapılabilmesine teminen Gümrüklerde hiçbir zaman eşya beklemez sadece rutin kontroller yapılır bizlerde bu işlemleri elimizden geldiği kadarıyla hızlandırmaya çalışmaktayız.
Öncelikle Gümrük mevzuatımıza göre Türkiye Gümrük Bölgesine gelen bir eşyanın Gümrük yönetmeliği 181 maddesine istinaden ilgili kurum ve kontrollerden geçme şartı aranır.Bu maddeye göre Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanan Ürün güvenliği Denetimi tebliğlerinde Savunma Sanayii Başkanlığınca AQAP belgeli kurum ve kuruluşlar adına yapılan ithalatta 18010099142013012727484, 2009/15481 sayılı Kararın 112 nci maddesi birinci fıkrası kapsamı ithalatta 18010099101115014436576, Gümrük idarelerine KAPSAM DIŞI olarak beyan edilen ürünlerin ithalatında, 18010099252013015773484 olarak belirlenen TAREKS referans numaraları, gümrük beyannamesinin 44 no’lu hanesine kaydedilir.Yazımızda yazdığımız gibi kapsam dışı olarak beyan edilir ve işlemler buna göre sonuçlandırılır.
Gümrük Kanunumuz 167 maddesi kapsamında Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, Kuvvet Komutanlıkları, Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı, Savunma Sanayii Başkanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğünün münhasıran asli görevleri ve Ticaret Bakanlığı’nın kaçakçılıkla mücadele görevi ile ilgili olarak ithal edecekleri her türlü araç, gereç, silah, teçhizat, makine, cihaz ve sistemleri ve bunların araştırma, geliştirme, eğitim, üretim, modernizasyon ve yazılımı ile yapım, bakım ve onarımlarında kullanılacak yedek parçalar, akaryakıt ve yağlar, hammadde, malzeme ile bedelsiz olarak dış kaynaklardan alınan yardım malzemesi,gümrük vergisi muafiyeti tanınır.
3065 sayılı Kdv kanunua göre Milli Savunma Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Savunma Sanayii Müsteşarlığı, Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Gümrük Muhafaza Genel Müdürlüğüne milli savunma ve iç güvenlik ihtiyaçları için uçak, helikopter, gemi, denizaltı, tank, panzer, zırhlı personel taşıyıcı, roket, füze ve benzeri araçlar, silah, mühimmat, silah malzeme, teçhizat ve sistemleri ile bunların araştırma-geliştirme, yazılım, üretim, montaj, yedek parça, bakım-onarım ve modernizasyonuna ilişkin olarak yapılan teslim ve hizmetler ve bu teslim ve hizmetleri gerçekleştirenlere bu kapsamda yapılacak olan, miktarı ve nitelikleri yukarıda sayılan kuruluşlarca onaylanan teslim ve hizmetler,vergiden müstesna kılınmıştır.
Özel Tüketim vergisine göre (IV) sayılı lisedeki 9302.00.00.00.00 ve 93.03 tarife pozisyonunda yer alan eşyaların Milli Savunma Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Milli İstihbarat Teşkilatı, Savunma Sanayii Müsteşarlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğüne teslimi veya bunlar tarafından ithali,ötv den müstesna kılınmıştır.
Ötv mevzuatımıza göre 4760 sayılı ÖTV Kanuna göre III Sayılı liste kapsamında yapılan ithalatlardan sayılı listede yer alan mallar üzerinden tahsil edilen özel tüketim vergisi hâsılatından;3238 sayılı Kanunla kurulan Savunma Sanayii Destekleme Fonuna % 7,9 oranında pay ayrılır. Bu hükme göre ayrılacak pay, Maliye Bakanlığınca, tahsilâtın yapıldığı ayı takip eden ayın sonuna kadar T.C. Merkez Bankasındaki Fon hesabına yatırılır.Denilerek savunma sanayisine destekleme amacıyla Ayrı bir fon merkezi kurulmuştur.
Milli savunma ve iç güvenlik kapsamında serbest dolaşıma sokulan eşya
Gümrük Kanunun 167 nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca öngörülen kurumların asli görevleri ile Müsteşarlığın kaçakçılıkla mücadele görevi ile ilgili olarak serbest dolaşıma sokacakları veya kişiler tarafından bu kurumlar adına getirilecek veya Türk Silahlı Kuvvetlerini güçlendirmek amacıyla kurulmuş bulunan vakıflar ile sermayesinin yarısından fazlası bu vakıflara ait olan şirket ve müesseselerin yukarıda yazılı kuruluşlar tarafından verilecek siparişlerle ilgili olarak üretici sıfatıyla ithal etmeleri gereken ve miktarı ihtiyaç sahibi makam tarafından onaylanan her türlü araç, gereç, silah, teçhizat, makine, cihaz ve sistemleri ve bunların araştırma, geliştirme, eğitim, üretim, modernizasyon ve yazılımı ile yapım, bakım ve onarımlarında kullanılacak yedek parçalar, akaryakıt ve yağlar, hammadde, malzeme ile bedelsiz olarak dış kaynaklardan alınan yardım malzemesine muafiyet tanınır denilerek ilgili muafiyetlerin kimler tarafından yapılacağı çerçeve halinde belirlenmiştir.
Geçici ithalatta Tam muafiyet
Hava taşımacılığında kullanılan Hava, deniz veya demiryolu şirketlerine veya posta idarelerine ait olan ve bunlar tarafından uluslararası trafikte kullanılmak üzere üzerleri ayırt edici biçimde işaretlenmiş malzeme,tam muafiyet kapsamında geçici ithalattan yararlandırılır.
Serbest Dolaşıma Girişte işletme ve donatım malzemelerine Havacılık muafiyetleri
a) Hava ve deniz ulaşım araçları tarafından yabancı limanlar ve meydanlardan kendi ihtiyaçları için getirilen veya bu araçlar adına gönderilen donatım ve işletme malzemesi.
b) Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığınca yetkilendirilen hava aracı bakım kuruluşları tarafından hava ulaşım araçları için serbest dolaşıma sokulacak donatım ve işletme malzemesi.
Yolcu ve yük taşımacılığı faaliyetlerinde bulunan hava yolu şirketleri tarafından bu faaliyetlerinde kullanılmak üzere serbest dolaşıma sokulan hava taşıtları, motorları ile bunların birinci fıkranın (a) bendi kapsamında yer almayan aksam ve parçalarına muafiyet tanınır.
Milli savunma Bakanlığı adına yapılacak ithalatlar
Milli Savunma Bakanlığı veya adına ithalat yapacak olan kamu kuruluşları ithalde alınan Gümrük Vergisi ve harçlardan muaftır.
Sivil Havacılık İthalat Rejim Kararı
İthalat Rejim kararı listeler 6 adet olup her listenin içerisinde gümrük vergi oranları ve muafiyetleri ayrı ayrı belirtilmiştir.Bizim burada incelediğimiz liste VI sayılı liste olup içerisine baktığımızda belirtilen Gtip’ler ve eşya tanımları verilmiştir.Bu eşyaları amacına uygun olarak sivil hava taşıtlarında kullanmak kaydıyla ithal edilmesi durumunda gümrük vergisi sıfır uygulanacaktır.Gümrük vergisi sıfır olarak bu eşyaları ithal edebilmemiz için Gümrük müdürlüğü ithalat servisinden Nihai kullanım izni alınması ayrıca ilgili kuruma teminat verilmesi şarttır.
Bu eşyaları inceleyecek olursak başlıca ürünler şunlardır;
8517.69.30 Telsiz telefon ve telsiz telgraf için olanlar
8543.70.04, Uçuş kaydedicileri, elektrikli sinkrolar ve güç çeviriciler (transducers), elektrik rezistanslı buzlanmayı ve buğulanmayı önleyiciler
9029.90 Devir sayaçlarına, hız göstergelerine ve takometrelere ait olanlar
8803.90.90 Planörler dahil
4008.29.00.10.00 Sivil hava taşıtlarında kullanılmaya mahsus ölçüsüne göre kesilmiş profiller
7304.31.20.10.00 Sivil hava taşıtlarında kullanılmaya mahsus, gaz ve sıvıların naklinde kullanılan türde olanlar (bağlantı parçaları takılmış)
7306.69.90.10.00 Sivil hava taşıtlarında kullanılmaya mahsus, gaz ve sıvıların naklinde kullanılan türde olanlar (bağlantı parçaları takılmış)
9401.10.00.10.00 Sivil hava taşıtlarında kullanılmaya mahsus olanlar (deriyle kaplanmamış)
Gümrük Mevzuatımızda kolaylaştırmalar
Geçici İthalat Eşyasına İlişkin İşlemler kapsamında 2153, 2353, 3153, 3158, 4053, 4058, 4253, 4258, 5300, 5321, 5323, 5341, 5351,5352, 5371, 5391, 5800, 7153, 7158 rejim kodları kapsamında;
a) Yetkilendirilmiş yükümlü sertifikasına sahip kişiler tarafından beyan edilen her türlü eşyanın,
b) Onaylanmış Kişi Statüsüne İlişkin Gümrük Genel Tebliği'nin (Seri No:1) 42/A maddesinin birinci fıkrasında belirtilen koşulları taşıyan ve mezkur maddede belirtilen kolaylıklardan faydalanma hakkı bulunan yükümlüler tarafından, ekli listede yer alan GTİP'lerden beyan edilen; eşyanın taşınmasına veya ambalajlanmasına mahsus eşya, palet, uçak, uçak motorları, uçak motorlarının aksam ve parçalarının,fiziki kontrolü gerektirir özel durumlar hariç olmak üzere, sadece ayniyet tespiti gerekçesiyle kırmızı hatta yönlendirilmemesi gerekmektedir.
Geçici İhracat Eşyasına İlişkin İşlemler kapsamında 2300, 2340, 2342, 6123, 6323, 6771, 7123 rejim kodları kapsamında;
a) Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası sahibi kişilerce yukarıda belirtilen rejim kodları kapsamında beyan edilen her türlü eşyanın,
b) Onaylanmış Kişi Statüsüne İlişkin Gümrük Genel Tebliği'nin (Seri No:1) 42/A maddesinin birinci fıkrasında belirtilen koşulları taşıyan ve mezkur maddede belirtilen kolaylıklardan faydalanma hakkı bulunan yükümlüler tarafından, ekli listede yer alan GTİP'lerden beyan edilen; eşyanın taşınmasına veya ambalajlanmasına mahsus eşya, palet, uçak, uçak motorları, uçak motorlarının aksam ve parçalarının,fiziki kontrolü gerektirir özel durumlar hariç olmak üzere, sadece ayniyet tespiti gerekçesiyle kırmızı hatta yönlendirilmemesi gerekmektedir.
Dahilde İşleme İzin Talep Formunun 10 no.lu hanesindeki meşruhat kontrol edilerek, bu meşruhata göre idarece memur görevlendirilmesi, teknik inceleme yaptırılması, ekspertiz raporu hazırlanması, laboratuvar tahlili vb. işlemlerin tekemmül ettirilerek ayniyet tespitini müteakiben eşyanın ihracına izin verilecektir.
Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası sahibi kişiler ile Onaylanmış Kişi Statüsüne İlişkin Gümrük Genel Tebliği’nin (Sıra No:1) 42/A maddesinin birinci fıkrasında belirtilen koşulları taşıyan ve mezkur maddede belirtilen kolaylıklardan faydalanma hakkı bulunan yükümlüler yukarıda belirtilen ayniyet tespitine ilişkin uygulamalardan istisna tutulmuşlardır.
ERKAN ATEŞ
GÜMRÜK MÜŞAVİRİ